Ks. prof. Hryniewicz nie żyje

Ks. prof. Wacław Hryniewicz podczas nadania mu honorowego doktoratu przez ChAT (fot. Michał Karski)

W Lublińcu zmarł ks. prof. Wacław Hryniewicz, wybitny rzymskokatolicki teolog i ekumenista. Był znawcą teologii prawosławnej, zasiadał w wielu krajowych i międzynarodowych gremiach prowadzących dialog ekumeniczny. W 2009 r. Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie nadała mu doktorat honorowy.

Wacław Hryniewicz urodził się w 1936 r. w Łomazach niedaleko Białej Podlaskiej. W 1953 r. złożył pierwsze śluby zakonne w Zgromadzeniu Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, zaś w 1960 r. przyjął święcenia prezbiteriatu.

Studiował teologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie później został profesorem. Prowadził również badania naukowe w Lowanium, Chevetogne (Belgia), Paryżu, Londynie i Rzymie. W 1966 r. obronił rozprawę doktorską pt. „O soteriologicznym znaczeniu Zmartwychwstania Chrystusa w teologii katolickiej”, zaś w 1974 r. odbyło się jego kolokwium habilitacyjne na podstawie rozprawy „Rola tradycji w interpretacji teologicznej. Analiza współczesnych poglądów dogmatyczno-ekumenicznych”. Był autorem wielu publikacji o tematyce ekumenicznej i znawcą teologii prawosławnej. Przez lata rozwijał też teologię paschalno-ekumeniczną i nadziei powszechnego zbawienia.

Aktywnie angażował się w ruch ekumeniczny w kraju i za granicą. Był m.in. konsultorem watykańskiego Sekretariatu ds. Jedności Chrześcijan, a także członkiem Międzynarodowej Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Prawosławnym oraz European Society for Ecumenical Research „Societas Oecumenica”. W Polsce współtworzył Instytut Ekumeniczny KUL, którego był też dyrektorem, oraz zasiadał w Komisji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu.

W 2009 r. Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie nadała ks. prof. Wacławowi Hryniewiczowi doktorat honoris causa (pisaliśmy o tym tutaj). Laudację wygłosił abp prof. Jeremiasz Jan Anchimiuk, teolog prawosławny, ówczesny rektor tej uczelni i prezes Polskiej Rady Ekumenicznej, a zarazem promotor doktoratu. Podkreślił, że ks. prof. Hryniewicz stworzył spójny system teologiczny, a w swej twórczości sięgał zarówno do myśli rzymskokatolickiej, jak i ewangelickiej, starochrześcijańskiej, staroruskiej i współczesnej prawosławnej. – Intensywność myśli o Bogu, o człowieku i świecie, szerokość horyzontu, krytyczny stosunek do rzeczywistości życia kościelnego, ale i ogromne i bezkompromisowe umiłowanie Kościoła Chrystusowego stawiają ks. prof. Wacława Hryniewicza w szeregu nie tylko najwybitniejszych teologów naszych czasów, ale dają mocne podstawy do nadziei, że jego myśl teologiczna będzie nabierała w miarę upływu czasu coraz większego znaczenia – powiedział wówczas rektor ChAT.

Po otrzymaniu dyplomu doktora honoris causa ks. prof. Wacław Hryniewicz wygłosił wykład na temat „Pascha Chrystusa a świadectwo chrześcijan dzisiaj”. Zauważył, że Jezus przechodząc przez cierpienie stał się największym ostrzeżeniem przed zadawaniem cierpienia innym. Teolog zachęcał do radosnego i optymistycznego chrześcijaństwa. – Pozbawieni poczucia humoru chrześcijanie przyczynili się do zniekształcenia orędzia wielkanocnego – mówił. I ostrzegał, że wypędzając z chrześcijaństwa radość, humor i nadzieję, można popaść w fanatyczny dogmatyzm. Podkreślił, że śmierć jest darem i koniecznością – jednak jeśli jest otoczona eschatologicznym lękiem, staje się przerażająca. – Dlaczego po śmierci Bóg miałby okazać się mniej łaskawy i miłosierny niż za życia doczesnego? – pytał retorycznie rzymskokatolicki teolog. Zachęcał do głoszenia chrześcijańskiej radości i nadziei. – Wielcy pasjonaci miłujący Boga, a w Nim cały świat, nie znają słów potępienia dla grzesznych i błądzących ludzi. Wręcz przeciwnie, noszą w sobie głębokie poczucie solidarności z ich losem – mówił. Swój wykład zakończył ekumenicznym apelem: – Twórzmy teologię we współdziałaniu naszych uczelni i w przyjaźni Kościołów. Twórzmy ją we wzajemnej i szczerej przyjaźni chrześcijańskich teologów. Będzie to z pewnością teologia bliższa życiu i bardziej przyjazna ludziom.

Ks. prof. Wacław Hryniewicz zmarł 26 maja w szpitalu w Lublińcu. W lipcu skończyłby 84 lata.

Michał Karski

Czytaj: tekst laudacji i wykładu z okazji nadania ks. prof. Wacławowi Hryniewiczowi honorowego doktoratu ChAT („Rocznik Teologiczny” nr 1–2/2009)