Papua-Nowa Gwinea
WSTĘP
Temat wybrany na Światowy Dzień Modlitwy 2009 r. W CHRYSTUSIE JEST WIELE CZŁONKÓW, ALE JEDNO CIAŁO jest bardzo właściwy dla Papui-Nowej Gwinei (PNG), jako że nasz kraj ma wiele języków, kultur, tradycji i wierzeń. Chociaż różnimy się pod wieloma względami, PNG cieszy się nadal duchem jedności w dużej różnorodności. Chcielibyśmy podziękować za wspólną pracę partnerskim Kościołom. Dzięki łasce Boga możemy być zjednoczeni jako ciało Chrystusa, aby wypełniać Jego misję na ziemi. Jesteśmy też wdzięczni Radzie Kościołów PNG za ich wsparcie oraz chrześcijańskim Kobietom PNG, które poświęciły swój czas, aby napisać liturgię na 2009 r.
Jeszcze raz podkreślmy nasz temat
W CHRYSTUSIE JEST WIELE CZŁONKÓW, ALE JEDNO CIAŁO
INFORMACJE OGÓLNE
Geografia
Niepodległe Państwo PNG leży dokładnie pod linią równika po zachodniej stronie Pacyfiku. Na zachodzie PNG dzieli małą wyspę z prowincją Indonezji Zachodniej Papui (wcześniej znaną jako Irian Jaya). Wyspa Nowej Gwinei jest drugą co do wielkości wyspą na świecie, po Grenlandii. Inne sąsiadujące kraje to Australia na południu, Wyspy Solomona na wschodzie i Federacyjne Stany Mikronezji na północy.
PNG składa się z 600 wysp, jej całkowita powierzchnia to 474000 km kwadratowe. Powierzchnia morska 1900000 km. To czyni PNG drugim co do wielkości krajem na Płn. Pacyfiku.
Jedną z najbardziej uderzających cech PNG jest niesamowita różnorodność krajobrazu. Centralna część wyspy, która stanowi prawie jedną czwartą powierzchni kraju jest ponad 1000 m. n.p.m i jest znana jako region Highlandów. Znajduje się tu wiele gór, tworzących szerokie pasmo szczytów podzielonych licznymi uskokami, często cztery razy wyższych. Jedną z najwyższych gór jest góra Mt. Wilhelm, usytuowana w Prowincji Simbu. Temperatura w tym rejonie może wynosić – 14 stopni C przez cały rok. Na całym obszarze Highlandów klimat jest chłodny i wilgotny, a na terenach nadmorskich gorący i suchy, czasami bardzo wilgotny.
Wybrzeże głównego lądu PNG od północy znane jest jako Region Momase i jest dosłownie naszpikowany przepięknymi okazami rafy koralowej, piaszczystymi plażami i licznymi gatunkami świata podwodnego. Dlatego też kraj ma międzynarodową reputację wśród zwolenników nurkowania, surfowania i łowienia ryb.
Grupa mniejszych wysp, do których należą Archipelag Bismarcka, Manus, Wschodnia i Zachodnia Nowa Brytania, Bougainville i Nowa Irlandia, są znane jako Region Wysp NG. Niektóre z tych wysp są pochodzenia wulkanicznego, z licznymi geotermalnymi źródłami i niesamowitymi łańcuchami górskimi. Większość z wulkanów jest nadal aktywnych. Wulkany również przyczyniły się do bogactwa i żyzności gleby, więc rolnictwo stało się bardzo ważne w życiu mieszkańców wyspy.
Populacja
Populacja wynosi 5,8 mln ze wskaźnikiem wzrostu 2,7% rocznie. Około 50% populacji stanowią dzieci w wieku poniżej 18 lat.
PNG ma trzy miasta, tj.: Mt Hagen, Lae i Port Moresby. Port Moresby jest stolicą kraju. Jest ona usytuowana w National Capital District – w Regionie Południowym. Ma 500 tys. mieszkańców. Podobnie jak dwa inne miasta, jest to miasto wielokulturowe i wielonarodowościowe, np. żyją tu Azjaci, Europejczycy, Australijczycy, Amerykanie i mieszkańcy wysp Pacyfiku, którzy przybywają do PNG, aby zdobywać wiedzę, w celach biznesowych lub celach misyjnych. Ludność napływowa stanowi 2% ludności.
Podczas gdy 15% ludności mieszka w miastach, 85% ludności mieszka na wsi, gdzie uprawiają ziemię na swoje potrzeby. Wiele młodych osób i rodzin przenosi się do miast ze wsi, ponieważ przyciąga ich blichtr miasta. To doprowadziło do powstania wielu nielegalnie zasiedlonych osiedli, które stanowią dodatkowy problem dla władz miasta, tj. planowanie budżetu i infrastruktury. Większość osób mieszkających w takich osiedlach jest bezrobotna, co z kolei skłania ich do przestępczości jako sposobu na przeżycie. Ludność PNG oraz niektórych krajów Pacyfiku, np. Fidżi, Vanatu i Wysp Salomona, jest określana jako rasa Melanezyjska. Melanezyjczycy stanowią 98% populacji.
Historia
Portugalscy żeglarze przybyli na wyspy NG na początku XVI w. i do XIX w. były odwiedzane przez innych żeglarzy z Holandii, Francji i Anglii. W 1828 r. zaczęto zajmować ziemie, gdy Holendrzy przejęli kontrolę nad zachodnią częścią NG (znanej jako Irian Jaya). Z powodu poszarpanego terenu i odizolowanych społeczności wiejskich, wpływ kolonizatorów różnił się zależnie od narodowości. W 1884 dwie europejskie potęgi zawiesiły swoje flagi nad wschodnią częścią wyspy NG: Niemcy wzdłuż północnego Wybrzeża, a Wielka Brytania na południu. W1886 r. dokonano formalnego podziału między Niemiecką NG i Brytyjską Papuą. W1906 r. Brytyjska Papua została przekazana pod administracje australijską. Pod koniec I wojny światowej Australia uzyskała kontrolę nad Niemiecką NG. Później połączono oba terytoria i utworzono Trust Territory Papui i Nowej Gwinei, którym Australia zarządzała do 1 grudnia 1972 roku, gdy Papua i NG otrzymały Samorząd. Dwa lata później 16 września 1975 r. Papua i NG uzyskały niepodległość i stały się Niepodległym Państwem PNG.
Języki
Występuje tu ponad 800 języków, z których przeszło połowa nie jest ze sobą powiązana. Te języki stanowią 14% wszystkich języków świata. PNG ma 3 oficjalne języki: angielski, którego naucza się w szkołach jako drugiego języka, Melanezyjski pidgin, który wprowadzili Niemcy w NG i teraz służy jako lingua franca oraz motu, który jest trzecim językiem, szeroko używanym na terenach wybrzeża Papui.
Niektóre lokalne języki, mianowicie kote i yabem bel były używane w szkołach i pracy ewangelizacyjnej. To pomogło zjednoczyć różne plemiona nadmorskie i górskie w prawdziwym duchu ciała Chrystusa.
Rząd
PNG jest konstytucyjną monarchią z parlamentarnym systemem demokratycznym. Brytyjski monarcha jest nadal reprezentowany przez Governor General – Generał Gubernator, a premier jest głową rządu. Sądownictwo jest niezależnym ciałem, a najwyższym instancją jest Sąd Najwyższy.
Dla celów administracyjnych PNG jest podzielona na 4 regiony: Southern (Południowy), Highlands, Momase i Wyspy NG. Każdy region składa się z 5-6 prowincji, a każda prowincja zamieszkiwana przez różne grupy plemienne z własnym językiem, kulturą i tradycjami. W sumie jest 20 prowincji, włącznie z National Capital District. W Parlamencie Narodowym jest 109 miejsc. Posłowie są wybierani co 5 lat. Od wyboru pierwszego parlamentu w 1960 r. liczba kobiet zasiadająca w parlamencie jest nadal bardzo mała. Jednak, kobiety nadal ubiegają się o miejsca. Niestety PNG ma nadal tylko jedną kobietę w parlamencie. W prowincjach kobiety są reprezentowane na lokalnych szczeblach rządowych.
Waluta
Narodowa waluta to kina i toea (PGK); 1 kina (K) = 100 toea. Siła nabywcza wynosi (K1.00) = 33 US centów według aktualnego kursu wymiany.
Gospodarka i surowce naturalne
Mieszkańcy PNG są zachęcani do udziału w podnoszeniu wzrostu ekonomicznego przez wykorzystywanie swoich własnych surowców, takich jak ziemia i morze. PNG została określona jako „Góra złota pływająca po morzu ropy”. ONZ nadal opisuje PNG jako kraj biedny, mimo że kraj posiada wiele bogactw naturalnych, takich jak złoto, srebro, rudę miedzi, naturalne złoża ropy i gazu, które są aktualnie wydobywane do produkcji. Rozpoczyna się też operacje wydobycia uranu i niklu.
Połowy tuńczyka, zbieranie ogórków morskich i inne morskie surowce, takie jak krewetki itd., są eksportowane.
Przemysł drzewny i rybołówstwo to dwie dziedziny, gdzie ma miejsce wyzysk. Większość z tych gałęzi przemysłu jest zarządzana przez zagranicznych developerów, którzy albo ignorują fakty, albo
nie przestrzegają przepisów określonych przez rząd. W tych przypadkach lokalni właściciele niewiele korzystają.
Turystyka należy do najszybciej rozwijających się dziedzin, ponieważ i zagraniczni turyści, i lokalni mieszkańcy zaczynają odkrywać piękno kraju i cieszyć się bogatą kulturą i tradycjami. Podczas gdy większość mieszkańców PNG polega na rolnictwie samowystarczalnym, jest coraz więcej ludzi, którzy zarabiają na prowadzeniu małych biznesów w miastach.
Sektor ekonomiczny został wzmocniony przez program rozwoju społecznego (Informal Sector Act), w ramach którego obywatele mogą być niezależni. Jedyna kobieta parlamentarzystka brała udział w legislacyjnym procesie tego programu.
Rolnictwo
Ziemia jest ważnym bogactwem naturalnym i wokół niej organizowane jest życie wielu ludzi. 3% ziemi jest w rękach państwa, a 97% jest w rękach prywatnych rodzin, zgodnie z systemem klanowym. Mieszkańcy PNG są świetnymi rolnikami. 30% ziemi jest uprawna; gleby są żyzne, a klimat i opady sprzyjają uprawie ziemi, zarówno na potrzeby domowe i eksportowe. Nawet na terenach górzystych ludzie uprawiają np. kaukau – słodki ziemniak, który jest przewożony nad morze na sprzedaż.
Produkty takie jak kakao, kawa, olej palmowy, wanilia są hodowane lokalnie i eksportowane za granicę. Inne uprawy to słodkie ziemniaki, taro, banany, tapioca, sago i owoce, takie jak ananasy, mango, pomarańcze i kapusta, brokuły, uprawiane na wybrzeżu i w Highlandach. Hoduje się też kurczaki, świnie i bydło dla wołowiny.
Kultura
Rodowici mieszkańcy PNG należą do najmniej jednolitej grupy na świecie. PNG ma kilka tysięcy społeczności podzielonych językami, zwyczajami i tradycjami.
Kultura PNG jest zróżnicowana i złożona. Szacuje się, że jest około 1000 grup kulturowych. Ze względu na tę wielokulturowość jest wiele form wyrażania sztuki, tańca, zwyczajów, muzyki, architektury, a także zwyczajów takich jak inicjacja wieku dojrzewania, obowiązki małżeńskie, wierzenia itd.
W kulturze naszej istnieją dwa systemy społeczne: patriarchalny i matriarchalny. W społeczeństwie matriarchalnym kobiety posiadają ziemię i jej dzieci odziedziczają tę ziemię. W systemie patriarchalnym dzieci mają prawo do dziedziczenia ze strony ojca. W ostatnich latach zauważono kwestię sporną, że w systemie matriarchalnym syn lub brat kobiety podejmował decyzje , odsuwając kobietę na bok i przejmując rolę dominującą. To spowodowało chaos w społeczeństwie prowincji Bougainville, co doprowadziło do 10-letniej wojny domowej.
Mieszkańcy PNG są znani ze swojej uprzejmości i gościnności dla wszystkich przechodzących obok ich domów. Oferowanie betel nut, który się żuje z musztardą lub limonką, lub dzielenie się kulau (młody orzech kokosowy) jest typowym zwyczajem i wyrazem gościnności. Częstym zwyczajem jest też częstowanie gorąca herbatą.
Ludzie z PNG bardzo się wspierają w sytuacjach, gdy jest konieczność płacenia jakichś zobowiązań, cenę za pannę młodą czy rekompensatę. Wsparcie w każdej formie jest bardzo ważne. Rodzina męża często wymienia pieniądze i jedzenie z rodziną żony jako znak więzi między tymi rodzinami. Często zwyczajowe opłaty lub cena za pannę młodą przy ślubach czy narodzinach dzieci są widziane jako dawanie mężczyźnie prawa do kontrolowania swojej żony.
Zwykle gdy wszyscy chcą pomagać w dobrej sprawie, nazywamy to „systemem wantok”. Jest to ceniony zwyczaj, ale może być ciężarem, gdy jest nadużywany. Nawet jeżeli nie ma pokrewieństwa między osobami, szanuje się osoby starsze i mówi się na nie matka, ciocia, tata albo wujek.
Kobiety
W przeszłości rola kobiet Melanezyjskich była jasno określona. Miały określone role w społeczeństwie. Kobiety były korzeniami Melanezyjskiego społeczeństwa i były szkieletem stabilności w społeczeństwie. Obowiązkiem kobiety było wszystko związane z domem.
Nierówność płci jest dla kobiet głównym problemem, jako że mają niski status w społeczeństwie PNG, szczególnie w rejonach wiejskich. Od kobiet oczekuje się zajmowania się sprawami rodziny, poza rodzeniem dzieci. Zwyczajowe opłaty przy zawieraniu ślubów i rodzeniu dzieci są traktowane jako prawo mężczyzn do kontrolowania swoich żon.
Możemy jednak z przyjemnością powiedzieć, że coraz więcej kobiet znajduje zatrudnienie na stanowiskach, które były dawniej zarezerwowane dla mężczyzn. Kobiety są więc pilotami, inżynierami, lekarzami, prawnikami, sędziami, wykładowcami, a nawet oficerami w wojsku.
Około 60% kobiet jest analfabetkami. Chociaż kobiety mają prawo do ziemi i nieruchomości, wiele nadal jest finansowo uzależnionych od mężczyzn. Wiele mieszka w domach pokrytych trawą, bez drewnianych podłóg i prądu. Muszą przemierzać dalekie odległości, żeby zdobyć żywność i wodę dla rodziny.
Z powodu niskiego poziomu oświaty, wiele kobiet nie potrafi samodzielnie podejmować decyzji. Dziękujemy Bogu za Kościoły, organizacje społeczne i NGO, które pomagały w uczeniu czytania i pisania dorosłych ludzi i innych podstawowych umiejętności w najdalszych rejonach kraju.
Kobiety i dziewczynki potrzebują poważnych inicjatyw, które pomogą im upomnieć się o swoje prawa. Aby miały dostęp do edukacji, zabezpieczoną własność, prawo do dziedziczenia, promowania kobiecego przywództwa i ograniczenia przemocy w stosunku do nich. Badania wykazują, że poziom przemocy jest bardzo wysoki. Stwierdzono też wysoki poziom umieralności niemowląt. W roku 2000 było 79 przypadków śmiertelnych na 1000 żywych dzieci. W tym samym roku zmarło 370 kobiet na 100 tys. urodzeń. To wskazuje na wysokie zagrożenie życia i zdrowia matek i dzieci – należy do najwyższych na Pacyfiku. Niektórych problemów można by uniknąć, gdyby ludzie mieli dostęp do zdrowej/pitnej wody i posiadali zapasy leków na typowe choroby np. gruźlica, malaria, zapalenie płuc i inne.
Stwierdzono też, że głównym czynnikiem rozszerzania się zachorowań na HIV/AIDS jest nierówność płci, przemoc i bieda.
Kościoły we współpracy z rządem i innymi udziałowcami próbują walczyć z plagą HIV/AIDS. Kobiety są uświadamiane na temat tego śmiertelnego wirusa.
Religia
Około 96% populacji to chrześcijanie. Największy jest Kościół Rzymskokatolicki, po nim Ewangelicki Kościół Luterański, Kościół Zjednoczony i Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Inne grupy obejmują członków Przymierza Ewangelickiego, w tym Kościół Baptystów, Armię Zbawienia, członków grupy zielonoświątkowców i para-Kościoły. Powstają też liczne małe sekty. Zauważa się również obecność mormonów i muzułmanów.
Komitet Światowego Dnia Modlitwy PNG jest przykładem jedności, ponieważ składa się z kobiet z różnych Kościołów, które są również członkami Rady Kościołów PNG. Oto Kościoły zaangażowane w naszą misję: Kościół Rzymskokatolicki PNG, Ewangelicki Kościół Luterański PNG, Zjednoczony Kościół PNG, Armia Zbawienia PNG, Kościół Baptystów PNG, siostry z Kościołów Zielonoświątkowców.
Mimo wielu problemów społecznych, które pojawiają się już w mediach, np. przemoc występująca w różnych formach w PNG, Kościoły zdały sobie sprawę, że Kościół nie może milczeć w tej kwestii. Wszystkie Kościoły muszą pomagać ludziom stawać się lepszymi obywatelami, aby zmniejszyć przemoc i przekazywać miłość Boga w domach, społecznościach, a to zostanie odzwierciedlone w naszym narodzie.