Święta sierpniowe w Kościołach Polskiej Rady Ekumenicznej

Pielgrzymi prawosławni zmierzający na Górę Grabarkę (fot. Jarosław Charkiewicz)

W sierpniu przypada szereg świąt w Kościołach Starokatolickim Mariawitów i Prawosławnym. Do najważniejszych należą Przemienienie Pańskie i Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, w prawosławiu obchodzone jako Zaśnięcie Bogurodzicy i inaczej opisujące to wydarzenie niż Kościoły katolickie. Jak te dwa wyznania obchodzą święta w sierpniu?

W Kościele Starokatolickim Mariawitów sierpień to czas pielgrzymowania, modlitwy i pogłębionej refleksji nad własną historią i duchowością. W tym miesiącu przypadają liczne uroczystości i rocznice związane z dziejami mariawityzmu i historią Polski. 1 sierpnia jest wspomnienie św. Alfonsa Marii Liguori – patrona Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów. 2 sierpnia przypada uroczystość Matki Bożej Anielskiej i Objawienia Światu Dzieła Wielkiego Miłosierdzia. 2 sierpnia 1893 r. św. Maria Franciszka Kozłowska otrzymała pierwsze objawienie dotyczące Miłosierdzia Bożego dla świata. Franciszkańskie święto Porcjunkuli mariawici uznają jako swoją datę początkową. 6 sierpnia obchodzone jest święto Przemienienia Pańskiego. 12 sierpnia wspominana jest św. Klara z Asyżu, patronka Zgromadzenia Sióstr Mariawitek.

15 sierpnia mariawici z Polski i zagranicy pielgrzymują do Płocka aby świętować Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny oraz rocznicę poświęcenia tamtejszej Świątyni Miłosierdzia i Miłości. Jest to największy, doroczny zjazd duchownych i wiernych, który gromadzi kilka tysięcy osób. Odprawiane są uroczyste nabożeństwa poprzedzone całonocną adoracją Przenajświętszego Sakramentu, w ogrodzie klasztornym odbywa się jarmark, podczas którego można usłyszeć występy orkiestr dętych, chórów oraz dzieci i młodzieży. Ponadto można obejrzeć pamiątki po Mateczce i zabytkowe hafty sióstr zakonnych oraz nabyć mariawickie dewocjonalia.

23 sierpnia mariawici obchodzą uroczystość Krwi Przenajdroższej Zbawiciela i kolejną rocznicę śmierci św. Marii Franciszki Kozłowskiej. Jest to święto wprowadzone na pamiątkę przywrócenia w Kościele mariawitów udzielania komunii świętej pod obiema postaciami: chleba i wina, co miało miejsce 23 sierpnia 1922 r., w pierwszą rocznicę śmierci Mateczki. Tego dnia w świątyni w Płocku i wielu parafiach odprawiane są uroczyste nabożeństwa: msze święte, adoracje Przenajświętszego Sakramentu i nieszpory. Szczególnym zwyczajem praktykowanym w tym dniu w niektórych parafiach jest czuwanie modlitewne między 4 a 5 rano, tj. w godzinę śmierci Mateczki.

W Kościele Prawosławnym od 1/14 do 15/28 sierpnia trwa post przed świętem Zaśnięcia Bogurodzicy. W trakcie jego trwania zabronione jest spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nabiału i jaj. W pierwszym dniu tego postu wspomina się procesję Krzyża Pańskiego, którą wierni w myśl ludowej tradycji nazywają „pierwszym Spasem” lub „miodowym Spasem”.

W sierpniu Kościół Prawosławny obchodzi dwa z dwunastu wielkich świąt. Pierwszym jest Przemienienie Pańskie (6/19 sierpnia). Źródłem tego święta jest opisane w Ewangeliach objawienie przed mającą nastąpić wkrótce męką na krzyżu i śmiercią Chrystusa, skierowane do trzech apostołów: Piotra, Jakuba i Jana. W Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym święto to w sposób szczególnie uroczysty obchodzone jest w Żeńskim Monasterze św. św. Marty i Marii na św. Górze Grabarce. Wierni z Polski i zagranicy pielgrzymują tam niosąc krzyże w różnych intencjach.

Drugim wielkim świętem sierpniowym jest Zaśnięcie Bogurodzicy (15/28 sierpnia). W teologii prawosławnej Wniebowzięcie Marii wypływa z faktu, że jest matką Jezusa, który po jej śmierci zabiera ją do nieba. Śmierć Chrystusa była dobrowolna, natomiast śmierć jego matki była zgodna z ogólnym prawem natury. Z tego powodu w prawosławne święto Zaśnięcia Matki Bożej obchodzi się śmierć i pogrzeb Theotokos – Bogurodzicy, po czym dopiero wysławia się jej wskrzeszenie i wzięcie na niebo. Do osobliwości świątecznych zaliczyć należy wynoszone w przeddzień święta na środek świątyni w trakcie całonocnego czuwania epitafium z wizerunkiem leżącej w grobie Bogurodzicy.

Ponadto w prawosławnym kalendarzu liturgicznym znajdziemy w sierpniu pamięć: św. Serafina z Sarowa (1 sierpnia), proroka Eliasza i męczennika mnicha Atanazego z Brześcia (2 sierpnia), św. Marii Magdaleny (4 sierpnia), sprawiedliwej Anny, matki Bogurodzicy (7 sierpnia), św. wielkiego męczennika i uzdrowiciela Pantelejmona (9 sierpnia), święto Supraskiej Ikony Bogurodzicy, procesji Krzyża Pańskiego (14 sierpnia), cudownego wizerunku Chrystusa (29 sierpnia).

Więcej o sierpniowych świętach w Kościele Starokatolickim Mariawitów i Kościele Prawosławnym tutaj