Rozmowa, jaką Hanna Pałac przeprowadziła z delegatami Światowej Rady Kościołów podczas Konferencji Klimatycznej w Poznaniu.

Od 1 do 12 grudnia 2008 r. Polska była gospodarzem, a zarazem współorganizatorem jednego z najważniejszych corocznych międzynarodowych spotkań – Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP 14). Do Poznania, gdzie odbywała się Konferencja, przyjechało ponad 12 tys. osób z Polski i całego świata, by dyskutować na temat problemów ekologicznych Ziemi, a przede wszystkim poziomu dwutlenku węgla w atmosferze.

Wśród organizacji pozarządowych, takich jak Greenpeace, ważne miejsce zajęła Światowa Rada Kościołów, w której imieniu podczas Konferencji przemawiał arcybiskup luterańskiego Kościoła Szwecji, Anders Wejryd (pisaliśmy o tym tutaj).

Innym ważnym wydarzeniem podczas Szczytu Klimatycznego w Poznaniu było ekumeniczne nabożeństwo z okazji 60-rocznicy uchwalenia Deklaracji Praw Człowieka, które się odbyło 7 grudnia (pisaliśmy o tym tutaj). Po nabożeństwie odbył się wspólny poczęstunek, po którym kilku delegatów Światowej Rady Kościołów zgodziło się porozmawiać na temat roli Kościołów chrześcijańskich w działaniach na rzecz ochrony środowiska oraz sposobów angażowania się chrześcijan w ochronę przyrody.

Hanna Pałac: Czy COP 14 wpłynie na zwiększenie zaangażowania Kościołów w działaniach na rzecz ekologii?

Elias Crisostomo Abramides: – COP 14 jest kolejnym etapem długiego procesu zapoczątkowanego w Rio de Janeiro 1992 roku, który ma na celu wypracowanie metod i sposobów przeciwdziałania zmianom klimatycznym na świecie, które zagrażają istnieniu naszej planety. Kościoły chrześcijańskie aktywnie włączają się w ochronę Ziemi postrzegając jej niszczenie, jako destruktywną ingerencję w dzieło Boże. Działania podjęte przez chrześcijaństwo przyjęły dwie formy – zachodnie Kościoły promują przede wszystkim praktyczne działania na rzecz ekologii, a wschodnie Kościoły skupiają się na duchowym aspekcie tych działań.

Joy Kennedy: – Środowisko jest wspólnym dobrem wszystkich ludzi. Bóg uczynił nas za nie odpowiedzialnymi, więc będziemy musieli zdać sprawę z jego użytkowania. Potwierdzeniem naszej odpowiedzialności mogą być słowa Jezusa: „Zaprawdę powiadam wam, cokolwiek uczyniliście jednemu z tych najmniejszych moich braci, mnie uczyniliście” (Mt 25,40). Jako chrześcijanie powinniśmy świadczyć przeciwko wszelkiej niesprawiedliwości, na rzecz prawdy. A prawdą jest to, że ludzie na całym świecie potrzebują bardziej przyjaznych i równych systemów prawnych, które dadzą prawo do wypowiedzi tym, którzy są dzisiaj niesłyszalni, szczególnie tym, którzy zostali dotknięci przez zmiany klimatyczne. I nie chodzi tu o osoby, które np. straciły pracę, ale o całe narody i społeczeństwa, którym zagrażają susze czy zalania.

Jak Kościoły mogą przyczynić się do ochrony środowiska i jak mogą wpłynąć na decydentów odpowiedzialnych za politykę ekologiczną?

Elias Crisostomo Abramides: – Rola Kościołów jest nie do przecenienia. Posiadają wyjątkową siłę sprawczą, którą jest możliwość dotarcia do ludzkich serc. Kościoły odwołują się do ludzkiej wiary, która otwiera umysły i serca ludzi. Ludzie dużo chętniej słuchają duchownych niż polityków. Przez to na Kościołach spoczywa duża odpowiedzialność za ludzi i Boże dzieło.

Guillermo Kerber Mas: – Kościoły mogą działać na rzecz ekologii na różnych poziomach – lokalnym tj. parafialnym, krajowym i międzynarodowym. Światowa Rada Kościołów jest przykładem międzynarodowej działalności chrześcijan, współpracując z politykami najwyższego szczebla. Przed Konferencją Klimatyczną w Poznaniu miał miejsce Ekumeniczny Szczyt dotyczący Zmian Klimatu zorganizowany przez arcybiskupa Szwecji [pisaliśmy o tym tutaj – przyp. red.], który wystosował manifest, nawołujący do ograniczenia emisji CO2 o 40-50% do 2020 roku.

William Somplatsky-Jarman: – Kościoły coraz bardziej uświadamiają sobie, że mogą świadczyć na rzecz przyrody w dwojaki sposób – przez to, co mówią i przez to, jak żyją. Ważna jest zmiana stylu funkcjonowania całej parafii. Na przykład w wielu amerykańskich parafiach wprowadzane i wykorzystywane są technologie przyjazne środowisku, takie jak baterie słoneczne, turbiny wiatrowe czy bardziej oszczędne samochody. Już teraz zdarzają się takie parafie, gdzie na wieży każdego kościoła znajduje się turbina wiatrowa, która dostarcza prądu budynkom parafialnym. Ale są też i mniej kosztowne opcje: segregacja śmieci, promowanie korzystania z komunikacji miejskiej i inne. Bardzo ważną rolę odgrywa edukacja parafian w zakresie ekologii z punktu widzenia chrześcijan.

Joy Kennedy: – Kościoły mogą wpływać na decyzje podejmowane przez polityków nie tylko podczas Konferencji Klimatycznych, ale i przez cały rok. Decydenci liczą się z opinią publiczną, a Kościoły mogą przedstawiać im opinie i problemy zwykłych ludzi. Przecież przez nich są na swe stanowiska wybierani. Przykładowymi działaniami Kościołów w Ameryce są listy do polityków, spotkania z parlamentarzystami i innymi organizacjami pozarządowymi czy demonstracje.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce jest niewielkim Kościołem. Czy możemy coś zrobić dla ochrony środowiska?

Joy Kennedy: – Każdy, nawet najmniejszy Kościół może działać na rzecz ekologii i Bożego stworzenia. Zacznijcie od słuchania ludzi. Dowiedzcie się, co ich trapi i jakie mają pomysły, by chronić otaczającą ich przyrodę. Wykorzystajcie też to, co posiadacie – pieśni i modlitwy. Z pewnością w waszych śpiewnikach jest wiele pieśni, które odnoszą się do piękna stworzenia. Promujcie zrównoważone rolnictwo. Współpracujcie z innymi wyznaniami. Wykorzystujcie prasę kościelną i inne media do propagowania ekologicznych idei. Ważne jest też działanie na szczeblu synodalnym. Synod przez uchwały może wiele zmienić w funkcjonowaniu Kościoła.

Guillermo Kerber Mas: – Działajcie na rzecz „zielenienia Kościoła”. Uczcie parafie, że ważne jest to, jak ogrzewamy budynki parafialne, czy je ocieplamy, ile zużywamy energii na parafiach, jakie jedzenie serwujemy podczas spotkań parafialnych.

Elias Crisostomo Abramides: – Bardzo ważne jest informowanie ludzi o idei stworzenia. Przyroda jest dziełem Boga i jesteśmy za nią odpowiedzialni. Warto uczyć o tym już na szkółkach niedzielnych.

Joy Kennedy: – I pamiętajcie o przypowieści o ziarnku gorczycznym – jest najmniejszym ziarnkiem wśród innych nasion, a wyrasta na najpotężniejszą roślinę z nich wszystkich. Nie zniechęcajcie się faktem, że jesteście małym Kościołem – możecie wiele zrobić dla Boga i jego dzieła!

Jakie są Państwa wrażenia z Poznania? Czy sądzicie Państwo, że Polacy dbają o środowisko?

Joy Kennedy: – Poznań i Polacy wywarli na nas pozytywne wrażenie. W szczególności poznańska komunikacja miejska jest znakomita. Przyznać muszę, że Toronto, około dwumilionowe miasto, pozostaje daleko w tyle pod względem komunikacji miejskiej za Poznaniem. Z kolei Polacy to ciepli i pomocni ludzie, którzy sprawili, że pobyt w Poznaniu będę miło wspominać.

Elias Crisostomo Abramides: – W ramach Konferencji Klimatycznej zorganizowano wycieczkę do tutejszego browaru. Zobaczyliśmy jak wspaniale wykorzystano energię powstałą podczas fermentacji do ogrzania budynków. Oprócz tego pokazano nam autobus o hybrydowym napędzie. I choć problemem Polski nadal jest pozyskiwanie energii ze spalania węgla aż w 90 %, to można zauważyć, że wiele się zmienia w postawie Polaków względem środowiska. A poza tym stworzyliście przyjazną atmosferę do rozmów na temat działań ekologicznych – i to też jest waszym wielkim wkładem w ochronę Ziemi.

__________

W rozmowie udział wzięli:

Elias Crisostomo Abramides – członek Greckiego Kościoła Prawosławnego Ekumenicznego Patriarchatu, w Światowej Radzie Kościołów działa w sekcji przeciwdziałającej zmianom klimatycznym na świecie. Przewodniczący delegacji ŚRK podczas COP 14 w Poznaniu. Mieszka w Buenos Aires (Argentyna).

Guillermo Kerber Mas – członek sekcji ŚRK – Orędownictwo na rzecz Ziemi, Zmian Klimatycznych i Wody. Mieszka w Urugwaju.

Joy Kennedy – członkini Zjednoczonego Kościoła Kanady (Kościół anglikański). W ŚRK działa w sekcji Światowej Rady Biznesu dla Zrównoważonego Rozwoju. Mieszka w Toronto (Kanada).

William Somplatsky-Jarman – członek Kościoła Prezbiteriańskiego w USA. W ŚRK zaangażowany w sekcji Religii i Pokoju. Mieszka w Stanach Zjednoczonych.

Rozmowę przeprowadziła i tekst opracowała

Hanna Pałac.