Konferencja miała miejsce od 7 do 9 listopada w Międzynarodowym Centrum Studiów i Spotkań im. Dietricha Bonhoeffera. Wzięli w niej udział przedstawiciele Kościoła Ewangelickiego w Niemczech, Kościoła Luterańskiego i Reformowanego na Węgrzech, Kościoła Waldensów we Włoszech oraz reprezentanci Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej (PRE).

Konferencja rozpoczęła się krótką modlitwą i rozważaniem, które przygotował jako gospodarz miejsca ks. Sławomir Sikora, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Szczecinie. Dyrektor PRE ks. Ireneusz Lukas powitał uczestników oraz omówił kontekst zorganizowania konferencji. Zwrócił uwagę na dotychczasowe działania PRE w zakresie migracji, przesiedleń, wypędzeń i pojednania.

W pierwszej części sympozjum referaty dotyczyły szczególnego miejsca, jakim jest Szczecin. O historii tego miasta w kontekście migracji opowiedziała Agnieszka Kuchcińska-Kurcz, Pełnomocnik Marszałka Zachodniopomorskiego ds. Centrum Dialogu „Przełomy” – projektu, który jest w trakcie tworzenia w Szczecinie. Następnie kwestie migracji mieszkańców Szczecina w trakcie i po II wojnie światowej uwzględniając kwestie narodowościowe i wyznaniowe przedstawił dr Maciej Maciejowski, historyk Instytutu Pamięci Narodowej.

Prof. Piotr Madajczyk, kierownik Zakładu Studiów nad Niemcami Instytutu Studiów Politycznych PAN, przedstawił referat „Wypędzenia i przesiedlenia podczas i po II wojnie światowej i ich wpływ na sytuację Kościołów w Polsce”, omawiający zarys tematyki wypędzeń i przesiedleń z polskiej perspektywy.

Praktyczny przykład szeroko rozumianego pojednania zaprezentował ks. Burkhard Hölscher z parafii ewangelickiej w Iserlohn-Letmathe (Niemcy), która współpracuje z parafią ewangelicką w Jaworze. Po II wojnie światowej około 3 tys. osób zostało zmuszonych do wyjazdu z Jawora i osiedliło się w okolicach Iserlohn.

Oprócz wykładów i dyskusji uczestnicy sympozjum mieli możliwość odwiedzin w szczecińskiej parafii prawosławnej i luterańskiej oraz zwiedzili Ogród Ciszy i Medytacji ks. dr. Dietricha Bonhoeffera w Szczecinie-Zdrojach. W tym miejscu znajdowało się seminarium dla duchownych ewangelickich należących do Kościoła Wyznającego, które prowadził ks. Bonhoeffer.

Podczas spotkania w nowo wybudowanej cerkwi ks. Paweł Stefanowski, proboszcz parafii prawosławnej św. Mikołaja, przedstawił historię parafii w Szczecinie, której początek sięga 1946 r. W kontekście tematu konferencji mówił o pochodzeniu parafian i powodach, z jakich znaleźli się w Szczecinie, oraz ich relacjach z mieszkańcami Szczecina. Następnie grupa odwiedziła parafię luterańską. Ks. Sławomir Sikora zapoznał gości z historią i działalnością parafii, zwracając szczególną uwagę na związek Szczecina z osobą ks. Dietricha Bonhoeffera.

Uczestnicy mogli dowiedzieć się wiele także o wojnie, ucieczkach i przesiedleniach ludności na Węgrzech i we Włoszech. Swój referat na ten temat przedstawił ks. dr Pál Lakner z Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego na Węgrzech oraz ks. Bruno Gabrielli z Kościoła Waldensów (Włochy).

Podczas uroczystej kolacji, w której wzięli udział uczestnicy sympozjum oraz ekumeniczni goście ze Szczecina, członkowie Szczecińskiego Oddziału PRE, przedstawiciele Kościoła Rzymskokatolickiego i Zielonoświątkowego, ks. Ireneusz Lukas przedstawił historię współpracy PRE z Kościołem Ewangelickim Westfalii oraz podziękował za możliwość spotkania się w Szczecinie, mieście wielokulturowym, wielonarodowościowym i wielowyznaniowym. Uczestnicy mieli możliwość rozmowy oraz wymiany poglądów i doświadczeń związanych z tematyką sympozjum.

Kolejny dzień konferencji otworzyła prelekcja dr Svietlany Silovej z Uniwersytetu w Grodnie na temat wypędzeń, przesiedleń oraz szeroko pojętych migracji związanych z II wojną światową i ich wpływem na sytuację Kościołów na Białorusi. Referentka zapoznała uczestników sympozjum także z dostępnymi materiałami historycznymi, opracowaniami oraz publikacjami na temat losów Kościoła prawosławnego na Białorusi.

Na zakończenie sympozjum dokonano podsumowania oraz omówiono plany na przyszłość. Uczestnicy wyrazili chęć dalszej współpracy i wymiany doświadczeń. Wspólnym śpiewem pieśni Dietricha Bonhoeffera „Przez dobrą moc Twą Panie otoczony” oraz modlitwą i błogosławieństwem zakończono konferencję.

Kolejną konferencję w ramach współpracy pomiędzy PRE, a Kościołem Ewangelickim Westfalii zaplanowano za dwa lata w Niemczech.

 

Poniżej fotorelacja z sympozjum (fot. Michał Dmitruk)