Konfesja Polska

(1944)

Wyznanie wiary polskich chrześcijan zrzeszonych w Tymczasowej Radzie Ekumenicznej przyjęte jednogłośnie w r. 1944 i podpisane przez następujące osoby: ś.p. ks. L. Zaunar (E.R.), ks. Jelinek (E.R.), ks. Z. Michelis (E.A.), ks. prof. Szeruda (E.A.), ks. prof. Suess (E.A.), ks. sen. E. Wende (E.A.), ks. O. Krenz (E.A.), ks. bp Próchniewski (Mar.), ks. bp Przysiecki (Mar.), ks. sup. Najder (Met.), ks. Pękala (Kat. Nar.)

Pomni na słowa Jezusa Chrystusa: „Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a ja w Tobie, aby i oni jedno w nas i aby uwierzył świat, żeś Ty mnie posłał” (Jan 17,21) – dla skuteczniejszego rozkrzewienia Królestwa Bożego na ziemi, tak dla wiecznego zbawienia dusz jak i dla pomnożenia dobra swego Narodu – w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego łączymy się ze sobą w miłości bratniej, a w jedności Ducha Chrystusowego zrzeszamy się w Tymczasowej Radzie Ekumenicznej, i wspólnie w oparciu o prazasady Wiary Apostolskiej wyznajemy:

Wierzymy w jedynego Boga, Ojca, Syna i Ducha Świętego, wszechmocnego Stwórcę i Rządcę świata. Podziwiamy mądrość Jego w dziełach wszechświata i w odwiecznych prawach przyrody. Z pokorną czcią patrzymy na rządy Boże w dziejach ludzkości, a szczególnie na zbawczą i uświęcającą dzieci Boże Opatrzność w powszechnym Kościele Chrystusowym.

Wiarą w mocy i świetle Ducha Świętego obejmujemy całe objawienie Boże w Piśmie świętym od stworzenia świata aż po Jezusa Chrystusa. Pismo święte uznajemy za źródło wiary świętej i za normę życia religijnego i moralnego. Na Stary Testament patrzymy z wyżyn Nowego Testamentu, i szczególnie cenimy w nim Słowo Zakonu z najwyższym przykazaniem miłości Boga i bliźniego – Słowo Proroków z radosną wieścią o cudownym Dziecięciu, Księciu Pokoju, Pomazańcu Bożym i Mężu Boleści – oraz Słowo Wiary w natchnionych modlitwach i hymnach Psałterza. Nowy Testament uznajemy za pełne i doskonałe objawienie Prawdy i Łaski Bożej po wsze czasy, wyrażone szczególnie w Ewangelii Jezusa Chrystusa oraz w nauce Jego apostołów.

Cenimy wysoko wszystkie chrześcijańskie symbole wiary i księgi religijne, które dają wyraz wierze w Ojca, Syna i Ducha Świętego. Szczególnie zaś drogie są nam kościelne wyznania naszych ojców, bojowników wiary Chrystusowej oraz świadectwa męczenników, myślicieli i wieszczów narodowych, szczerze chrześcijańskich.

Wierzymy, że człowiek jest stworzony z Ducha na obraz i podobieństwo Boże: to jego boska godność i jego niebiańskie powołanie. Bolejemy nad naszą niedolą, która wynika ze samolubnego sprzeciwu woli Bożej; bolejemy nad grzechem i winą, które przechodząc dziedzicznie z pokolenia w pokolenie, zatruwają życie człowieka i niweczą pokój Boży w całej ludzkości. Poczuwamy się do współwiny i odpowiedzialności za zło na świecie. Usiłujemy je za łaską wiary z daru Ducha Świętego zwalczać przez głoszenie nauki Jezusa Chrystusa, przez krzewienie wiary w zbawcze dzieło Syna Bożego i Pana narodów na wieki, oraz przez osobistą postawę życiową, przez wychowanie, pracę społeczną i służbę obywatelską państwową.

Wierzymy w odwieczne miłosierdzie Boże. Bóg ziścił swoje obietnice przez zesłanie Zbawiciela. W pełni czasów Słowo ciałem się stało. Jezus Chrystus narodzony z Marii Panny, jako jednorodzony Syn Boży i Syn człowieczy, pełny łaski i prawdy, we wszystkim nam podobny prócz grzechu, wzywał grzesznych do upamiętania, głosił Ewangelię, zapoczątkował Królestwo Boże, złożył życie swoje w ofierze na Krzyżu za grzechy nasze i przez śmierć swoją pojednał nas wierzących z Ojcem w niebiesiech.

W obliczu śmierci ustanowił Wieczerzę świętą (Eucharystię), jako źródło niewyczerpanej łaski przebaczenia i uświęcenia, jako środek obcowania wierzących z Nim i duchowej łączności pomiędzy sobą.

Mocą Bożą wzbudzony z martwych nakazał głosić Ewangelię wszystkim narodom i chrzcić je na to w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Wywyższony na prawicę Ojca, jako Pan i Sędzia, przez zesłanie Ducha Świętego połączył wiernych swoich w jedności Kościoła powszechnego i zgromadzi wszystkich swych wiernych przez Ducha Świętego w tę jedność społeczną z Nim i z sobą z krańców świata w powtórnym przyjściu swoim.

Wierzymy, że Ojciec niebieski udziela nam Ducha Świętego przez Jezusa Chrystusa, żywe Słowo swoje. Duch Święty działa tak w osobistym naszym życiu, jak i w społeczności wierzących.

Obarczeni dziedzicznie grzechem, przez chrzest Ducha stajemy się dziećmi Bożymi, powołanymi do nowego życia zbawionych dusz. Zbawienie to dar łaski Bożej. Duch Święty przez Ewangelię wprowadza nas w poznanie prawdy, budzi wiarę, odpuszcza grzechy, uświęca życie i wciela je w doskonałość żywota Chrystusowego. Owocem działania Ducha jest ciągła walka z grzechem, coraz lepsze pełnienie obowiązków boskiego powołania, stałe wzrastanie w miłości Boga i bliźniego, oraz jako wynik ostateczny – zbawienie wieczne. Wiara bez miłości jest czcza, a miłość bez wiary jest ślepa, dlatego gdzie nie ma dobrych w imię Boże uczynków, tam nie ma żywej wiary ani pewności zbawienia.

Wierzymy w święty Kościół powszechny, społeczność wszystkich wierzących i zbawionych. Założycielem, kamieniem węgielnym i głową Kościoła jest Jezus Chrystus, Kościół zaś jest Jego ciałem. Kościół jest tam, gdzie Chrystus działa przez Ducha Świętego w Słowie i w Sakramentach. Kościół nie jest z tego świata, ale jest dla tego świata. Kościół nie jest Królestwem Bożym, ale jest jego zapoczątkowaniem. Kościół nie jest panem narodu i państwa, ale jest duszą narodu i sumieniem państwa.

Zadaniem Kościoła jest głoszenie Ewangelii Chrystusowej i urzeczywistnianie Królestwa Bożego na ziemi i prowadzenie ludzi i ludów do Boga przez krzewienie pokoju, braterstwa i miłości. Kościół żyje wiarą w rzeczywistość Królestwa Bożego i działa w nadziei pełnego jego objawienia na ziemi.

Kościół spełnia swoje posłannictwo za pośrednictwem ustanowionego przez Jezusa Chrystusa urzędu pojednania, sprawowanego przez proroków, apostołów, biskupów, prezbiterów, diakonów i kaznodziei-ewangelistów.

Wierzymy w stopniowe stawanie się Królestwa Bożego na ziemi i jego pełne przyjście w nowym bytowaniu.

Wierzymy w nieustanny wymiar sprawiedliwości Bożej, która znajdzie swoje całkowite wypełnienie na Sądzie Ostatecznym, stałym zaś i ostatecznym jej trybunałem jest i będzie Jezus Chrystus i Jego prawda.

Wierzymy, że Bóg wszechmogący natchnie chrześcijan duchem braterskiej miłości, że usunięte zostaną zapory i uprzedzenia anty Chrystusowe, że urzeczywistni się zjednoczenie całego chrześcijaństwa a przez nie sprawiedliwy i trwały pokój między narodami.

Wierzymy, że drogą pracy w duchu bratniej miłości, poprzez ofiary i poświęcenia dzieci Bożych Ewangelia rozpłomieni serca całego rodzaju ludzkiego i nadejdzie dzień, w którym wypełni się zapowiedź Pana: jeden pasterz i jedna owczarnia.

Wierzymy, że Jezus Chrystus, nasz Pan i Zbawiciel wszedł w dzieje świata i stał się treścią i najwyższą normą naszego życia osobistego i zbiorowego.

W świetle Jego wskazań uznajemy, że Stwórca poddał ziemię, jej skarby i stworzenia człowiekowi w zarząd i władanie. Człowiek jest ich szafarzem, który ma nie tylko strzec powierzone sobie dobro, lecz i pomnażać je ku chwale Pana i ku pożytkowi własnemu i bliźnich.

Zasadnicze i powszechne pozbawienie człowieka prawa szafarstwa jest sprzeczne z wolą Bożą, z wyjątkiem wywłaszczenia przez władze publiczne, podyktowane dobrem ogółu, jak też i pozbawienie prawa własności z powodu szkodliwego dla ogółu użytkowania. Ustrój gospodarczy winien stwarzać warunki, w których zarówno nędza jak i bogactwo nie wystawiają człowieka na pokusy i nie narażają na szkodę jego duszy.

Uznajemy, że praca jest czynnikiem twórczym w rozwoju duchowego i materialnego życia ludzkiego. Przez pracę jednostka winna dać społeczeństwu swe najlepsze wartości duchowe, moralne i fizyczne.

Praca jest powszechnym obowiązkiem, a tym samym i powszechnym prawem. Ustrój społeczny winien stwarzać warunki, w których nikt zasadniczo nie może uchylać się od pracy, ani nie może być pozbawiony możności jej otrzymania.

Praca nie jest celem samym w sobie, ani narzędziem wzbogacenia się, lecz zapewnieniem godnej człowieka egzystencji, stopniowego podnoszenia stopy życiowej jednostki i społeczeństwa, a nade wszystko szkołą charakterów. Maszyna i pieniądz nie powinny ujarzmiać i wydziedziczać ludzi pracy, albowiem zarówno praca fizyczna, jak umysłowa posiada swoją wielką wartość moralną i stanowi nieodzowny czynnik w kształtowaniu form życia społecznego. Różnica zdolności i charakterów oraz warunków ekonomicznych powoduje różnicę w podziale owoców pracy. Postęp duchowy i moralny prześwietlony i ożywiony duchem Ewangelii, winien mieć wpływ na takie ukształtowanie się praw socjalnych i ekonomicznych, które by wykluczały wszelki wyzysk, samowolę i duchowe niewolnictwo. Dobro społeczne idzie przed pożytkiem jednostki, nie może jednak być realizowane kosztem wolności duchowej i godności ludzkiej.

Niezdolnym do pracy, a pozbawionym środków utrzymania, społeczeństwo obowiązane jest okazać wystarczającą opiekę.

Uznajemy, że Państwo jest przez ludzi stworzoną organizacją dla dobra narodu i jednostki. Państwo jest zatem sługą narodu, a nie jego panem. Państwo winno być zorganizowane na zasadach sprawiedliwości chrześcijańskiej, zapewniającej człowiekowi równość religijną i polityczną, wolność osobistą i równe szanse życiowe.

Dla osiągnięcia tego i w dążeniu do urzeczywistnienia Królestwa Bożego na ziemi obowiązkiem Państwa jest – w oparciu o prawdy Ewangelii – wprzęgnąć do wspólnej pracy wszystkich obywateli, wykorzystać skarby i dary przyrody, odpowiednio wychować i udoskonalić wartości osobiste człowieka, podnieść go w hierarchii społecznej, ustalić zasadę, że im kto większą służbę pełni, tym przyjmuje większą odpowiedzialność, uznać służbę publiczną  za szczytną służbę Bożą i działać w tej myśli, że wartość Państwa mierzy się wartością człowieka.

Prawodawstwo państwa i legalne formy rządu zależne są od woli i zbiorowego sumienia narodu, objawiających się w nieskrępowanej opinii publicznej, i winny być zgodne z duchem Ewangelii.

Stosunek państwa i jego rządu do religii winien być oparty na zupełnej wolności sumienia i wyznania, które są przyrodzonym i zasadniczym prawem człowieka i obywatela. Do stosunku duszy wierzącej do Boga nie może bez szkody mieszać się żadna władza. Wolny Kościół w wolnym Państwie jest ideałem wierzącego chrześcijanina i wolnego obywatela.

Rodzina jest podstawową i organiczną komórką narodu; naród jest tym samym w stosunku do ludzkości. Jak nie ma prawdziwego szczęścia człowieka z krzywdą dla narodu, tak żaden naród nie zazna szczęścia kosztem krzywdy innych narodów.

Święty, święty, święty jest Pan Zastępów. Niebo i ziemia są pełne chwały Jego.
Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, jak było, jak jest i jak będzie na wieki wieków.
Jam jest A i O, pierwszy i ostatni, oto przyjdę rychło – mówi Pan.
Przyjdź, Panie Jezu! Amen.

W marcu 1944 r.