Historia Rady
Kalendarium historii Polskiej Rady Ekumenicznej
Od 1940 W Warszawie odbywają się konspiracyjne spotkania ekumeniczne, gromadzące ok. 20 osób.
Koniec 1942 Konstytuuje się Tymczasowa Rada Ekumeniczna. Należą do niej personalnie przedstawiciele różnych wyznań. Nie są oni oficjalnymi reprezentantami swoich Kościołów.
Marzec 1944 W kaplicy metodystycznej w Warszawie duchowni Kościołów Ewangelicko-Augsburskiego, Ewangelicko-Reformowanego, Metodystycznego, Starokatolickiego Mariawitów i Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego podpisują dokument „Konfesja Polska. Wyznanie wiary polskich chrześcijan”. Dokument ten formułuje zasady dogmatyczne uznane za wspólne dobro.
14 października 1945 Pierwsze publiczne wystąpienie Tymczasowej Rady Ekumenicznej.
15 listopada 1946 W Warszawie oficjalnie konstytuuje się Chrześcijańska Rada Ekumeniczna (od 1958 r. zwana Polską Radą Ekumeniczną) w obecności 46 delegatów z 12 Kościołów, które przystępują do Rady. Są to Kościoły: Ewangelicko-Augsburski, Ewangelicko-Reformowany, Metodystyczny, Ewangelicznych Chrześcijan (dwie grupy), Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Adwentystów Dnia Siódmego, Starokatolicki Mariawitów, Starokatolicki, Polski Narodowy Kościół Katolicki, Polski Kościół Chrześcijan Baptystów, Związek Kościołów Chrystusowych oraz Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (w późniejszych latach Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Kościół Ewangelicznych Chrześcijan i Związek Kościołów Chrystusowych połączą się w Zjednoczony Kościół Ewangeliczny; Kościół Starokatolicki zaprzestanie w Polsce działalności; Polski Narodowy Kościół Katolicki zmieni nazwę na Kościół Polskokatolicki; Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wycofa się z Rady). Pierwszym prezesem Rady zostaje ks. Zygmunt Michelis z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
1948 Powołanie Młodzieżowej Rady Ekumenicznej, która działa do 1951 r.
1947-1950 Ukazuje się „Kościół Powszechny”, organ prasowy Rady.
1950 i 1951 Odbywają się dwa ekumeniczne nabożeństwa komunijne z udziałem duchownych z Kościołów Ewangelicko-Augsburskiego, Ewangelicko-Reformowanego, Metodystycznego, Chrześcijan Baptystów, Starokatolickiego Mariawitów i Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego.
1951-55 Ze względu na trudną sytuację polityczną nie odbywa się ani jedno zebranie Rady. Kilka Kościołów występuje z Rady. 7 grudnia 1955 r. odbywa się pierwsze po czteroletniej przerwie zebranie Rady, w którym uczestniczą nawet te Kościoły, które wcześniej z niej wystąpiły.
1957 Polska Rada Ekumeniczna otrzymuje status rady stowarzyszonej Światowej Rady Kościołów.
1958 Zatwierdzenie przez władze PRL statutu Rady, wraz z którym oficjalnie zostaje przyjęta nazwa „Polska Rada Ekumeniczna”. Rada uzyskuje osobowość prawną przez wpisanie do rejestru stowarzyszeń i związków wyznaniowych.
Od początku lat 60-tych Komisja Kobiet Polskiej Rady Ekumenicznej organizuje co roku w marcu Światowy Dzień Modlitwy Kobiet.
1960 Prezesem Rady zostaje bp Jan Niewieczerzał z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.
1967 Uchwalenie nowego statutu Rady.
1974 Nawiązanie oficjalnych stosunków między Polską Radą Ekumeniczną a Kościołem Rzymskokatolickim poprzez powołanie Komisji Mieszanej PRE i Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu. Do 1996 r. odbyły się 43 spotkania tej Komisji.
1974 Powstaje Komisja Kontaktów Polskiej Rady Ekumenicznej i Rady Kościoła Ewangelickiego w RFN.
1975 Prezesem Rady zostaje ks. superintendent Witold Benedyktowicz z Kościoła Metodystycznego.
1977 Komisja Mieszana Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu powołuje Podkomisję ds. Dialogu, która ma się zajmować rozmowami na tematy teologiczne. Podkomisja istnieje do 1996 r.
1978 Na wspólne zaproszenie Kościoła Chrześcijan Baptystów i Polskiej Rady Ekumenicznej do Polski z wizytą przyjeżdża Billy Graham, znany amerykański ewangelista baptystyczny.
Jesień 1980 Przy Polskiej Radzie Ekumenicznej powstaje Komisja ds. Nabożeństw Radiowych, która ma ustalić plan transmisji nabożeństw Kościołów członkowskich w radiu. Pierwsze nabożeństwo zostaje nadane 24 stycznia 1982 r.
Lata 80-te Kościoły Europy Zachodniej i Ameryki Północnej, na apel Światowej Rady Kościołów, organizują pomoc materialną dla przeżywającej kryzys gospodarczy Polski. Polska Rada Ekumeniczna zajmuje się analizą potrzeb i dystrybucją darów. Pomoc obejmuje nie tylko wiernych z Kościołów członkowskich Rady, ale także z Kościoła Rzymskokatolickiego, a także państwowe szpitale i domy opieki.
1981 Pierwsze spotkanie prymasa Polski abp. Józefa Glempa z członkami Zarządu i Prezydium Polskiej Rady Ekumenicznej.
1982 Powstaje Komisja Kontaktów Polskiej Rady Ekumenicznej ze Związkiem Kościołów Ewangelickich w NRD.
1983 Podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski dochodzi do jego pierwszego spotkania z przedstawicielami Kościołów Polskiej Rady Ekumenicznej. Podobne spotkania będą miały miejsce przy okazji jego kolejnych pielgrzymek do Polski w 1987, 1991, 1997 i 1999 roku.
1983 Prezesem Rady zostaje bp Janusz Narzyński z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
1986 Prezesem Rady zostaje ks. superintendent Adam Kuczma z Kościoła Metodystycznego.
1987 Samorozwiązanie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, z którego wyłania się kilka Kościołów. Żaden z nich nie przystępuje do Polskiej Rady Ekumenicznej.
1990 Prezesem Rady zostaje bp Zdzisław Tranda z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.
1991 Podczas swojej pielgrzymki do Polski papież Jan Paweł II odwiedza prawosławną katedrę Św. Mikołaja w Białymstoku oraz luterański kościół Św. Trójcy w Warszawie, gdzie bierze udział w modlitwie ekumenicznej z duchownymi i wiernymi Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.
1993 Prezesem Rady zostaje bp Jan Szarek z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
1996 Nowelizacja statutu Rady.
1997 W miejsce Komisji Mieszanej Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu oraz jej Podkomisji ds. Dialogu powstaje Komisja ds. Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej. Komisja zaczyna działalność 23 marca 1998 r.
23 stycznia 2000 Kościół Rzymskokatolicki oraz sześć Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej – Ewangelicko-Augsburski, Ewangelicko-Reformowany, Ewangelicko-Metodystyczny, Starokatolicki Mariawitów, Polskokatolicki i Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – podpisują w luterańskim kościele Św. Trójcy w Warszawie dokument „Sakrament chrztu znakiem jedności”.
2001 Nowelizacja statutu Rady.
2001 Prezesem Rady zostaje abp Jeremiasz z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
2006 Podczas swojej pielgrzymki do Polski papież Benedykt XVI spotyka się w luterańskim kościele Św. Trójcy w Warszawie z duchownymi i wiernymi Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.
____________________
Czytaj więcej o historii Polskiej Rady Ekumenicznej:
- Karol Karski, „Sześćdziesiąt lat Polskiej Rady Ekumenicznej. Spojrzenie na początek drogi”, „Rocznik Teologiczny ChAT”, z. 1-2/2007, ss. 85-95 pobierz tekst (plik pdf)
- Karol Karski, „Powstanie i rozwój Polskiej Rady Ekumenicznej”, w: Karol Karski, „Protestanci i Ekumenizm. Wkład spadkobierców Reformacji w dzieło jedności”, Warszawa 2001, ss. 241-254 pobierz tekst (plik pdf)