Zbliża się Tydzień ekumeniczny

Bp Krzysztof Nitkiewicz, bp Jerzy Samiec, ks. Grzegorz Giemza, ks. Doroteusz Sawicki i ks. Sławomir Pawłowski podczas konferencji prasowej (fot. Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska)

– Obecnie znajdujemy się w bardzo ciekawym momencie dziejów ekumenizmu – powiedział prezes Polskiej Rady Ekumenicznej bp Jerzy Samiec podczas konferencji prasowej zorganizowanej z okazji rozpoczynającego się w tym tygodniu Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.

Konferencja odbyła się 15 stycznia w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie. Została zorganizowana przez Komisję ds. Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej. Wzięli w niej udział: bp Krzysztof Nitkiewicz – przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski (KEP) ds. Ekumenizmu, bp Jerzy Samiec – prezes Polskiej Rady Ekumenicznej i biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, ks. Doroteusz Sawicki z Kościoła Prawosławnego – reprezentujący wiceprezesa PRE abp. Abla, ks. Grzegorz Giemza – dyrektor PRE, oraz ks. Sławomir Pawłowski – sekretarz Rady KEP ds. Ekumenizmu.

Uczestnicy konferencji opowiadali o roli Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan w ruchu ekumenicznym. Bp Krzysztof Nitkiewicz przypomniał, że Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan łączy wszystkie Kościoły i wspólnoty chrześcijańskie w Polsce. Podziękował bp. Jerzemu Samcowi, jako zwierzchnikowi Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, za zaproszenie do wspólnego świętowania jubileuszu 500 lat reformacji. Stwierdził, że to było zaproszenie do wspólnego stołu, stołu braterstwa. – Oczywiście nie jest to stół eucharystyczny, ale już siedzimy przy jednym stole. Przy tym stole jest też Pismo Święte, które reformacja w sposób bardzo mocny akcentowała – powiedział.  Przewodniczący Rady KEP ds. Ekumenizmu wyraził również nadzieję, że ten „rytm ekumeniczny będzie nabierał rozpędu, nie nastąpi spowolnienie, albo nikt nie włączy biegu wstecznego”. Dodał, że zdarzają się sytuacje czy wypowiedzi osób z życia publicznego, które sprawiają kłopoty w drodze, ale ważne jest, aby ta relacja między Kościołami była jak najlepsza.

Mottem przewodnim swojej wypowiedzi bp Nitkiewicz uczynił fragment z „Gaudium et Spes” (Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym ogłoszonej przez papieża Pawła VI 7 grudnia 1965 r.) na temat relacji między Kościołami: „Silniejsze jest bowiem to, co wiernych łączy, niż to, co dzieli: niech w rzeczach koniecznych będzie jedność, w wątpliwych wolność, a we wszystkich miłość”. Katolicki hierarcha wspomniał również, że jedność nie jest celem samym w sobie. – Ona jest darem Boga, darem Ducha Świętego, o który się modlimy, ale ta jedność powinna w różnych formach towarzyszyć naszej wspólnej wędrówce – powiedział. Jego zdaniem temat tegorocznego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan – „Prawica Twoja wsławiła się mocą” (Wj 15,6) – pozwala dostrzec boską interwencję, która rozprasza mroki zła i zrywa kajdany niewoli oraz, co zauważył bp Nitkiewicz, doskonale wpisuje się w  obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Wyraził nadzieję, że będziemy mogli w Polsce tę niepodległość świętować wspólnie i zostaną przewidziane jakieś formy ekumenicznego świętowania. To stulecie dotyczy bowiem wszystkich, bez względu na wyznanie, poglądy, a nawet obywatelstwo, bo świętować będą też ci, którzy żyją w Polsce, ale nie są jej obywatelami. Bp Nitkiewicz zapowiedział, że planowane jest wspólne nabożeństwo ekumeniczne 10 listopada oraz przesłanie Kościołów zrzeszonych w PRE i Kościoła Rzymskokatolickiego dotyczące wspólnego świętowania.

Bp Jerzy Samiec podziękował bp Nitkiewiczowi za udział w różnych uroczystościach związanych z jubileuszem 500 lat reformacji. Przypomniał, że w związku z tym jubileuszem powstało kilka istotnych dokumentów pomiędzy Kościołami luterańskimi a Kościołem Rzymskokatolickim, m.in. ten najważniejszy – „Od konfliktu do komunii”, który podsumowuje wszystko, co wydarzyło się w ciągu pięćdziesięciu lat dialogu katolickiego-luterańskiego. Dokument zwrócił uwagę na to, że w ekumenizmie powinniśmy się koncentrować na tym, co nas łączy, a nie na tym co nas dzieli. Pozwolił również rzetelnie spojrzeć na historię czasów reformacji w XVI w. oraz wspólne jej odczytanie. – Obecnie znajdujemy się w bardzo ciekawym momencie dziejów ekumenizmu – stwierdził prezes Polskiej Rady Ekumenicznej. Z jednej strony, patrząc na dokumenty i relacje pomiędzy zwierzchnościami poszczególnych Kościołów, można zauważyć, że podejmują one szereg zagadnień i mówią też o wspólnym działaniu. Z drugiej strony pojawiają się też reakcje antyekumeniczne, które czasami sięgają do XVI w. i zmyślonych faktów, które dziś nazwalibyśmy fake newsami.

Mówiąc o Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan bp Samiec zauważył, że biorą w nim udział osoby, które są doświadczone życiowo, są mądre, ale też wykazują się odwagą. – Aby móc właściwie podchodzić do partnera z innego Kościoła, trzeba wykazać się właśnie odwagą, którą buduje się na znajomości samego siebie. Tożsamość, wiedza o tym, kim jestem, w co wierzę, w jaki sposób wierzę, a także zrozumienie tego, w co i w jaki sposób wierzy nasz partner z innego Kościoła – powiedział prezes PRE. Nawiązał też do słów bp. Nitkiewicza. – Relacje muszą być zbudowane na miłości, ta musi nas wszystkich ogarniać, o ile chcemy nazywać się uczniami Jezusa Chrystusa – podkreślił. W kontekście obchodów 100-lecia niepodległości bp Samiec przypomniał, że w walkę o niepodległość włączali się wszyscy Polacy, niezależnie od swojej wiary, przynależności wyznaniowej czy też religijnej, dlatego wszyscy razem chcemy też świętować.

– Ekumenizm to wyzwanie dla nas wszystkich, niezależnie od czasów w jakich się żyje, a każdy nowy rok przynosi nowe problemy i nowe zadania – powiedział ks. Doroteusz Sawicki. Odwołując się do obchodów 100-lecia niepodległości zaznaczył, że ekumenizm to jedność w różnorodności. – Ale Polska to też jedność w różnorodności niezależnie od narodowości, poglądów, przekonań politycznych, aspiracji społecznych. Jedność w różnorodności 38 mln Polaków – podkreślił. Prawosławny duchowny stwierdził, że jeśli współcześnie nie znajdziemy drogi powrotu do Boga i drogi do zbliżenia do drugiego człowieka, to Bóg i tak zainterweniuje, tylko będzie to bardziej bolesne. Ekumenizm jest więc powrotem do Boga i człowieka, ale jednocześnie drogą do szczęścia, żeby było nam dobrze. Ks. Sawicki zwrócił uwagę, że ekumenizm można praktykować na różne sposoby, wykonując drobne kroki, np. odwiedzając kościół innego wyznania na tej samej ulicy, rozmawiając z sąsiadem innego wyznania, wspólnie pomagając, zbierając fundusze w ramach akcji, takich jak Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom. We wszystkich działaniach należy też pamiętać o modlitwie, od niej rozpoczyna się każdy rok, bo bez Boga sobie nie poradzimy, zrobimy wiele, ale nie będziemy w stanie przywrócić pierwotnej jedności. Ks. Doroteusz Sawicki w imieniu abp. Abla zaprosił też na nabożeństwo centralne Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan 2018, które odbędzie się w niedzielę, 21 stycznia, o godz. 18:00 w prawosławnej cerkwi Św. Trójcy w Siedlcach. Kazanie wygłosi bp Krzysztof Nitkiewicz.

Ks. Grzegorz Giemza nawiązując do przedmówców powiedział, że ekumenia to modlitwa, ale przede wszystkim działanie. Przypomniał apel w sprawie uchodźców, wystosowany w 2016 r. przez Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej i Kościół Rzymskokatolicki. PRE rozpoczęła właśnie praktyczne działania związane z tym apelem, czyli projekt „Ekumeniczny Punkt Konsultacyjny ds. migracji »Gościnny Kościół«”. Jego celem jest zachęcenie parafian do tego, by angażowali się w pomoc uchodźcom i migrantom, a także przygotowanie osób do pracy z ludźmi pochodzącymi z innego regionu i kultury, mówiącymi innym językiem i mającymi inne zwyczaje. Dzięki takim projektom jak „Gościnny Kościół” czy Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom można pokazać konkretne wspólne działania.

Ks. Sławomir Pawłowski przekazał informacje dotyczące tegorocznego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan oraz jego tematu przewodniego: „Prawica Twoja wsławiła się mocą” (Wj 15,6). Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan ma 110 lat, od 50 lat materiały są przygotowywane wspólnie przez Światową Radę Kościołów oraz Papieską Radę ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Od ponad 40 lat materiały wyjściowe przygotowują chrześcijanie z jednego z krajów, w tym roku materiały przygotowali chrześcijanie z Karaibów. – Karaiby były regionem, który bardzo doświadczył niewolnictwa, a także przez długi czas, także dzisiaj, wyzysku ekonomicznego. Stąd idea wyzwolenia z różnego rodzaju ucisków – najpierw duchowego, moralnego, ale także ekonomicznego – leży w sercu tych chrześcijan. W Polsce natomiast hasło przewodnie szczególnie mocno może zabrzmieć w roku jubileuszu odzyskania niepodległości – mówił ks. Pawłowski.

Na koniec konferencji bp Nitkiewicz, bp Samiec oraz ks. Sawicki zapalili trzy świece Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom (świecę Caritas, Diakonii i Eleosu). Bp Nitkiewicz przypomniał, że te świece są także znakiem ekumenizmu. Dodał, że Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan to takie zwierciadło, w którym możemy się przeglądać, żeby zobaczyć, czego nam brakuje, czego jeszcze nie mamy, a możemy mieć, gdy będziemy w jedności z innymi. Ten gest zapalenia może więc być znakiem wzajemnego uzupełniania się i tej pełni w Chrystusie na wzór Trójcy Świętej.

Czytaj też:

Idea i historia Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan

Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan 2018 (materiały, harmonogramy nabożeństw i innych spotkań)