Święta październikowe w Kościołach Polskiej Rady Ekumenicznej

Marcin Luter przybija 95 tez w Wittenberdze, rozpoczynając w ten sposób reformację (obraz Ferdinanda Pauwelsa)

W październiku ewangelicy obchodzą Święto Żniw i Pamiątkę Reformacji, mariawici uroczystość Matki Bożej Różańcowej i dzień św. Franciszka z Asyżu, zaś prawosławni święto Opieki Bogurodzicy i święto zaśnięcia apostoła i ewangelisty Jan Teologa.

W Kościele Ewangelicko-Augsburskim w pierwszą niedzielę po „Świętym Michale” (29 września) obchodzone jest Dziękczynne Święto Żniw. Tego dnia oprócz dziękowania Bogu za ofiarowane dary i przystrajania ołtarzy plonami roli, w kościołach przeprowadzane są też czasem zbiórki na cele charytatywne.

31 października ewangelicy obchodzą Pamiątkę Reformacji. Święto to nawiązuje do ogłoszenia 95 tez przez Marcina Lutra, który zachęcał w nich do dyskusji na temat pokuty i odpustów. Chciał również przypomnieć ówczesnemu Kościołowi o Bogu i jedynym źródle wiary, jakim jest Pismo Święte. Wydarzenie to zapoczątkowało reformację, czyli odnowę Kościoła chrześcijańskiego. Przesłanie reformacji streszcza się w krótkich zasadach: tylko Jezus Chrystus jest Zbawicielem, tylko z Bożej łaski przez wiarę człowiek jest usprawiedliwiony, tylko Pismo Święte jest źródłem objawienia Boga i drogowskazem w życiu każdego chrześcijanina. W Pamiątkę Reformacji ewangelicy spotykają się na okolicznościowych nabożeństwach, podczas których śpiewany jest hymn Kościoła – pieśń „Warownym grodem jest nasz Bóg” autorstwa Marcina Lutra (powstała w 1546 r., a jej tekst oparty jest na słowach z Psalmu 46).

W Kościele Starokatolickim Mariawitów październik jest miesiącem maryjnym. W pierwszą niedzielę października mariawici obchodzą uroczystość Matki Bożej Różańcowej. Założeniem Różańca Świętego jest odmówienie 150 „Zdrowaś Maryjo” w trzech częściach: radosnej, bolesnej i chwalebnej oraz w 15 tajemnicach, które odpowiadają 150 psalmom Pisma Świętego. Modlitwa różańcowa nazywana jest streszczeniem Ewangelii. Przez zdecydowaną większość nabożeństwa powtarzane są biblijne słowa: modlitwa „Ojcze Nasz” oraz „Zdrowaś Maryjo”, które jest skomponowane z cytatów z Ewangelii św. Łukasza. Przez cały miesiąc w parafiach i kaplicach mariawickich codziennie odprawiane jest nabożeństwo różańcowe wobec wystawionego w monstrancji Przenajświętszego Sakramentu.

4 października mariawici uroczyście obchodzą dzień św. Franciszka z Asyżu, swojego głównego patrona. Jego osoba wielokrotnie wspomniana jest w objawieniach Dzieła Wielkiego Miłosierdzia i pismach św. Marii Franciszki Kozłowskiej, zwanej przez mariawitów Mateczką. Dla mariawitów Franciszek Seraficki stanowi wzór świętości, gorliwej miłości Boga i bliźniego, najdoskonalszego naśladowania Pana Jezusa. Na trzech regułach św. Franciszka z Asyżu oparte były ustawy mariawickich zgromadzeń zakonnych. 4 października to także dzień imienin św. Marii Franciszki Kozłowskiej. Jest to okazja do przypomnienia mariawitom jej osoby, a zwłaszcza duchowości tak bardzo osadzonej na franciszkańskich wzorcach. Z tego względu, oprócz pieśni do św. Franciszka, w liturgii można usłyszeć także pieśni i modlitwy ku czci Mateczki.

2 października mariawici obchodzą święto Aniołów Stróżów, które przypomina o opiece tych niebiańskich wysłanników nad każdym człowiekiem. W październiku obchodzone są również inne, mniejsze wspomnienia: św. Łukasza Ewangelisty (18 października), św. Rafała Archanioła (24 października) oraz świętych apostołów Szymona Gorliwego i Judy Tadeusza (28 października).

W kalendarzu liturgicznym Kościoła Prawosławnego najważniejszym z październikowych świąt jest święto Opieki Bogurodzicy obchodzone 14 października. Sens tego święta zawiera się w tym, że Bogurodzica nieustannie rozpościera swoją opiekę nad chrześcijanami, zanosząc do swego Syna Jezusa Chrystusa modlitwy o zbawienie świata. Początkowo święto to związane było z obroną stolicy Bizancjum w 910 r. przed najazdem Arabów. W 1952 r. w Grecji zostało ono przeniesione z 1 na 28 października na pamiątkę wstawiennictwa Bogurodzicy podczas odparcia przez greckie wojsko tureckich agresorów na granicy albańskiej w 1940 r. Państwowe święto greckie „Ochi-Nie” obecnie jest ważne i uroczyście obchodzone w tradycji słowiańskiej, choć nie ma historycznego związku z regionem.

Innym ważnym świętem października jest zaśnięcie św. apostoła i ewangelisty Jan Teologa (9 października). Miłość św. Jana do Chrystusa była tak wielka, że stał się najbardziej ukochanym ze wszystkich uczniów. Apostoł Jan jest autorem jednej z Ewangelii, trzech listów apostolskich oraz Apokalipsy. Księgi Nowego Testamentu autorstwa Jana uważa się za jedno z najpiękniejszych świadectw pozostawionych przez apostołów. Za naukę o Logosie zawartą szczególnie w prologu Ewangelii otrzymał tytuł Teologa, obok Grzegorza Teologa i Symeona Nowego Teologa. Kościół Prawosławny nazywa Jana również „Apostołem Miłości” w nawiązaniu do nauczania bazującego na słowach, że Bóg jest miłością (1J 4,8). Słowo „miłość” występuje w jego listach wyjątkowo często. Całe życie apostoła wypełnione było służbą tejże miłości. Mając na uwadze powyższe, Kościół Prawosławny kilkukrotnie obchodzi pamięć apostoła Jana. W sposób szczególny dwukrotnie: 9 października w dniu jego zaśnięcia-odejścia do wieczności oraz 21 maja na pamiątkę pojawiającego się na jego grobie cudownego proszku o właściwościach uzdrawiających.

Więcej o obchodzeniu świąt październikowych w Kościołach zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej tutaj