Aktualności

28 września 2015

Oczekujemy ludzkiej odpowiedzi w sprawie uchodźców

fot. Antriksh Kumar / pixabay

O wzięcie większej odpowiedzialności za uchodźców, ułatwienie procedur azylowych i większą solidarność w przyjmowaniu ludzi uciekających przed wojną apelują liderzy europejskich organizacji ekumenicznych i charytatywnych w swym liście skierowanym do uczestników nieformalnego szczytu Rady Europejskiej.

List ten podpisali ks. Guy Liagre, sekretarz generalny Konferencji Kościołów Europejskich, Heather Roy, sekretarz generalna Eurodiaconii, Floris Faber, dyrektor ACT Alliance Eu, Doris Peschke, sekretarz generalna Komisji Kościołów ds. Migrantów w Europie, oraz Ruth Faber, dyrektor EU-CORD.

„Większość przybyszów ucieka przed wojną, konfliktem lub prześladowaniem w domu, jak również od coraz gorszych warunków w wielu krajach goszczących uchodźców oraz krajach tranzytowych, które nie oferują lub nie są już w stanie zaoferować bezpieczeństwa lub możliwości rozpoczęcia życia na nowo” – zauważają sygnatariusze listu. Zwracają też uwagę, że brak bezpiecznych i legalnych dróg do Europy zmusza uchodźców do podejmowania ryzyka oraz naraża ich na niebezpieczeństwo handlu ludźmi lub innych przestępstw, a także śmierci.

„Jako Kościoły chrześcijańskie i organizacje związane z Kościołami oczekujemy bardziej ludzkiej i skutecznej odpowiedzi Unii Europejskiej i jej krajów członkowskich w kwestii ochrony życia przybywających do Europy oraz zapewnienia, że ich bezcenna godność, wartość i potencjał będą bronione, gdy znajdą się oni w Europie” – podkreślają przedstawiciele europejskich organizacji ekumenicznych.

W liście zwrócono uwagę na niebezpieczny wzrost nastrojów niechętnych imigrantom, również wśród polityków. „(…) wzywamy osoby ze sfery publicznej do porzucenia coraz bardziej ksenofobicznego i podżegającego dyskursu stosowanego na określenie migrantów, uchodźców i poszukujących azylu” – czytamy w apelu.

Sygnatariusze listu wzywają przywódców europejskich do podjęcia konkretnych zobowiązań, m.in. do konsolidacji wysiłków na rzecz ratowania życia uchodźców, większej solidarności w ich przyjmowaniu, ułatwienia im drogi do Europy i procedur azylowych, zwiększenia środków finansowych na pomoc migrantom, wdrożenia rozwiązań respektujących ich prawa i godność.

mk

Poniżej pełna treść listu

22 września 2015 r.

Europejskie reakcje na uchodźców i migrantów

Nieformalny szczyt Rady Europejskiej 23 września 2015 r.

Szanowny Panie Prezydencie, Szanowny Panie Premierze, Szanowna Pani Kanclerz!

W imieniu naszych członków, Kościołów anglikańskiego, prawosławnego i protestanckich, oraz chrześcijańskich organizacji na rzecz służby, pomocy i rozwoju, jak również w oparciu o bogate doświadczenie w pracy z ludźmi w sytuacjach wyjątkowego ryzyka i zagrożenia, wzywamy, abyście Państwo w wyniku swojej dyskusji podczas Nieformalnego szczytu Rady Europejskiej zobowiązali się do stanowienia zjednoczonej, ambitnej i opartej na prawach polityki w stosunku do uchodźców i migrantów. W szczególności martwi nas, że ostatnie nieformalne posiedzenie Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych nie było w stanie zakończyć się porozumieniem. W Waszych rękach musi leżeć teraz identyfikacja zrównoważonych i sprawiedliwych rozwiązań dla przyjęcia i akceptacji uchodźców i migrantów w Europie.

Wraz z wieloma ludźmi w Europie i pozostałych częściach świata nie możemy zaakceptować śmierci, spustoszenia i dehumanizacji w całej Unii, będących bezpośrednim rezultatem prowadzenia polityki azylowej i migracyjnej w sposób nierealistyczny i nieskoncentrowany na osobach ludzkich, a także braku solidarności. Wynikające z tego utrata życia czy społeczna i ekonomiczna deprywacja, jakich doświadcza wielu przybywających do Europy, pokazały pilną potrzebę zgody i działania Unii Europejskiej i jej państw członkowskich odnośnie nowego podejścia do azylu i migracji, czy to wobec migrantów ekonomicznych, uchodźców, czy poszukujących azylu.

Większość zmierzających do Europy osób pochodzi z Syrii, Afganistanu, Iraku, Somalii i Erytrei, a ich liczba stale i gwałtownie rośnie. Większość przybyszów ucieka przed wojną, konfliktem lub prześladowaniem w domu, jak również od coraz gorszych warunków w wielu krajach goszczących uchodźców oraz krajach tranzytowych, które nie oferują lub nie są już w stanie zaoferować bezpieczeństwa lub możliwości rozpoczęcia życia na nowo. Brak bezpiecznych i legalnych dróg do Europy zmusza tych ludzi do podejmowania ryzyka, a wielu do polegania na przemytnikach. Wystawia ich to na niebezpieczeństwo stania się ofiarami handlarzy ludźmi lub innych przestępców, a także utraty życia.

Unia Europejska stoi obecnie w obliczu kryzysu humanitarnego. Nasi członkowie pracujący w całej Europie oraz na Bliskim Wschodzie są tego świadkami, gdy zapewniają wsparcie i usługi dla bezradnych ludzi, niezależnie od ich przynależności etnicznej, statusu prawnego, religii, czy tego, jak przybyli do Europy. Jako Kościoły chrześcijańskie i organizacje związane z Kościołami oczekujemy bardziej ludzkiej i skutecznej odpowiedzi Unii Europejskiej i jej krajów członkowskich w kwestii ochrony życia przybywających do Europy oraz zapewnienia, że ich bezcenna godność, wartość i potencjał będą bronione, gdy znajdą się oni w Europie. Co więcej, ludzie znajdujący się w takiej sytuacji bezradności nie powinni być wykorzystywani jako pionki polityczne; wzywamy osoby ze sfery publicznej do porzucenia coraz bardziej ksenofobicznego i podżegającego dyskursu stosowanego na określenie migrantów, uchodźców i poszukujących azylu.

Należy przyjąć politykę i mechanizmy skutecznie gwarantujące, że prawa człowieka są przestrzegane i że zobowiązania i obowiązki wpisane w prawo UE i międzynarodowe są respektowane. Powinny one również zapewniać solidarność między państwami członkowskimi, ale także wobec państw, które dziś goszczą większość uchodźców.

Dlatego chcemy powtórzyć wezwanie, które skierowaliśmy do nieformalnych posiedzeń Ministerstw ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych i ponaglić Was, przywódców Unii Europejskiej i państw członkowskich, do podjęcia poniższych zobowiązań:

• Konsolidacji i utrzymywania konkretnych wysiłków na rzecz ratowania życia uchodźców i migrantów będących w niebezpieczeństwie w UE i poza jej granicami oraz zwiększenia możliwości, najlepiej cywilnych, operacji poszukiwawczych i ratowniczych na Morzu Śródziemnym.
• Wdrożenia i finansowania prawnych i praktycznych reakcji, respektujących prawa i godność uchodźców, migrantów i osób poszukujących ochrony, ulepszenia warunków, w których są przyjmowani (przynajmniej zgodnie z minimalnymi standardami UE[1]), oraz zapewnienia i ułatwienia dostępu do procedur uzyskania azylu.
• Zwiększenia środków w krajach pochodzenia w celu wspierania organizacji reagujących na potrzeby uchodźców oraz przesiedleńców wewnętrznych w międzynarodowym kontekście działań humanitarnych i na rzecz rozwoju.
• Znacznego zwiększenia miejsc na przesiedlenie uchodźców z różnych regionów kryzysu do państw europejskich. Kraje członkowskie UE powinny ustalić wiarygodne kwoty stanowiące dowód ich zaangażowania w dzielenie odpowiedzialności w zakresie ochrony, a Komisja Europejska mogłaby – oprócz wsparcia finansowego – zaoferować ekspertyzę i koordynowanie polityki, aby zachęcić do deklarowania znacznie większych ilości.
• Wdrożenia procedur umożliwiających bezpieczne i legalne dostanie się do Europy, takich jak wydawanie wiz humanitarnych, znoszenie wymagań wizowych dla osób uciekających z obszarów ogarniętych konfliktem (np. Syria, Irak), łatwiejsze i hojniejsze łączenie rodzin potrzebujących lub posiadających zagwarantowaną międzynarodową ochronę oraz przyjęcie humanitarne.
• Wspierania wysiłków krajów Bliskiego Wschodu i innych regionów objętych konfliktem, jak również UNHCR na rzecz odpowiedniego wspierania uchodźców.
• Rozwijania i realizacji planów odnośnie dostępnego i znanego systemu legalnych migracji w kraju pochodzenia, tym samym zapewniając skuteczne i humanitarne alternatywy dla przemytu.
• Zapewnienia podziału odpowiedzialności za przyjmowanie uchodźców między państwami UE, przemieszczenia i przyjęcia uchodźców z Grecji, Węgier i Włoch do innych krajów członkowskich UE w zakresie wykraczającym poza zobowiązania z lipca 2015 r. Wraz ze wzrastającą liczbą [uchodźców], szczególnie w Grecji, szybkie przeniesienie ich większej ilości będzie konieczne, aby zredukować długą i ryzykowną podróż przez Europę.
• Wzięcia pod uwagę potrzeb i aspiracji uchodźców, w szczególności osób bezradnych i dzieci. Jedność rodziny musi zawsze być respektowana, dlatego namierzanie krewnych i jednoczenie rodzin powinno być traktowane priorytetowo, a biurokratyczne przeszkody obalane. Życzenia i powody, dla których uchodźcy chcą udać się do konkretnego kraju, powinny być brane pod uwagę, gdzie tylko to możliwe.
• Pragniemy wzmagać ostrożność odnośnie jakiegokolwiek wspólnego podejścia UE co do narodowych list bezpiecznych krajów pochodzenia. Nazwanie kraju „bezpiecznym” dlatego, że większość osób ubiegających się o azyl nie jest uznana jako wymagający ochrony, może prowadzić do niesprawiedliwego wykluczenia osób faktycznie potrzebujących ochrony. Utrzymujemy nasz pogląd, że konieczne są raczej sprawiedliwe, wydajne i krótsze procedury uzyskiwania azylu, niż procedury przyspieszone, z dużą możliwością błędu. Status kraju kandydującego do UE nie oznacza, że w życie zostały wcielone już wszystkie standardy praw człowieka. W szczególności tam, gdzie szaleją konflikty zbrojne, taki status byłby wbrew zobowiązaniom wobec praw człowieka.
• Włączenia jednego z brakujących elementów wspólnego europejskiego systemu azylowego przez złożenie propozycji „uznania statusu ochrony międzynarodowej przez Unię”. Taka propozycja może zawierać możliwość przeniesienia z jednego kraju członkowskiego do drugiego dla celów zatrudnienia oraz redukcję obecnie proponowanych długich zobowiązań pozostania w jednym kraju członkowskim, gdy tam została przydzielona ochrona.
• Utrzymywania regularnego dialogu i współpracy z Kościołami, organizacjami chrześcijańskimi, społecznymi i innymi organizacjami religijnymi, które przyczyniają się do zaspokajania pilnych podstawowych potrzeb migrantów i uchodźców, oraz do wspierania długoterminowej integracji migrantów, uchodźców i poszukujących azylu. Zapewnienia odpowiednich środków takim organizacjom do pełnienia usług zarówno krótko- jak i długoterminowo.

Poruszyły nas ostatnie niesamowite akcje zainicjowane przez kraje członkowskie, takie jak Austria, Niemcy i Włochy (Mare Nostra), oraz stałe gościnne przyjęcie w Szwecji. Biorąc pod uwagę szerokie wsparcie, które takie inicjatywy otrzymały ze strony obywateli, wierzymy, że tak odważne działania należy powielać. Bez zgody i zaangażowania w nadchodzących dniach i miesiącach Unia Europejska i jej kraje członkowskie naruszą swoje zobowiązanie wobec ludzkiej godności, wolności, demokracji, równości, praworządności i szacunku dla praw człowieka, które zostały zagwarantowane w 2. artykule Traktatu o Unii Europejskiej. Mamy nadzieję, że podczas swoich obrad 23 września odważnie podejmiecie Państwo odpowiedzialność hojnego przyjęcia ubiegających się o azyl obecnych w Europie, aby położyć kres konieczności przejścia tysięcy kilometrów w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca, oraz przyjęcia uchodźców z Bliskiego Wschodu zanim znów nadejdzie zima. Czas ma znaczenie: nawet jeżeli nie udałoby się osiągnąć porozumienia we wszystkich aspektach, relokacja i przesiedlenie, co do których już się zdecydowano, muszą zacząć się jak najszybciej!

Gromadząc się, by przygotować tę odpowiedź, pokazujemy jedność troski o ludzi zarówno poza Europą, jak i w jej granicach. Powtarzamy słowa Przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska: „debata publiczna na temat migracji musi oznaczać przede wszystkim gotowość do okazania solidarności i poświęcenia niezależnie od rasy, religii czy narodowości ludzi w potrzebie”.

Z poważaniem,

Ks. Guy Liagre, Sekretarz Generalny, Konferencja Kościołów Europejskich

Heather Roy, Sekretarz Generalna, Eurodiaconia

Floris Faber, Dyrektor, ACT Alliance eu

Doris Peschke, Sekretarz Generalna, Komisja Kościołów ds. Migrantów w Europie

Ruth Faber, Dyrektor EU-CORD

tłum. Ewa Sojka

_____________

[1] Dyrektywa Rady 2013/33/EU z 26 lipca 2013, ustalająca standardy przyjmowania ubiegających się o międzynarodową ochronę.