Pokaż wyszukiwarkę
Wybierz język:

Ekumeniczna konferencja o eklezjologii

27 listopada 2012

Eklezjologia konfesyjna wobec wspolczesnych wyzwan ekumenicznych - konferencja PRE i ChAT (fot. Michal Karski)

Uczestnicy konferencji: ks. prof. Stanisław Rabiej, prof. Kalina Wojciechowska,

ks. prof. Jerzy Tofiluk, abp prof. Jeremiasz Jan Anchimiuk (fot. Michał Karski)

W Warszawie odbyła się konferencja „Eklezjologia konfesyjna wobec współczesnych wyzwań ekumenicznych”, zorganizowana przez Komisję Dialogu Polskiej Rady Ekumenicznej oraz Chrześcijańską Akademię Teologiczną.

Sesja naukowa odbyła się 27 listopada w siedzibie Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. Problematyka konferencji została zaprezentowana z perspektywy teologicznej pięciu nurtów chrześcijaństwa: prawosławia, ewangelicyzmu, starokatolicyzmu, rzymskiego katolicyzmu oraz pentekostalizmu. Te spojrzenia zostały skonfrontowane z refleksją biblistów.

Dzisiaj możemy mówić o kilku nurtach eklezjologicznych w Kościele Prawosławnym – mówił prawosławny teolog ks. prof. Jerzy Tofiluk. Poważniejszą rolę odegrały eklezjologie: chrystologiczna, pneumatologiczna, dialektyczna o charakterze trynitarnym, eucharystyczna i szkolna. W teologii prawosławnej Kościół jest pojmowany jako mistyczny, teandryczny i teocentryczny organizm, wspólnota (koinonia) wiernych, bogoczłowieczeństwo, wspólnota eucharystyczna.

Teolog prawosławny zwracał uwagę, że o ile w niektórych środowiskach istnieje świadomość ekskluzywizmu eklezjologicznego, to nie może być już mowy o ekskluzywizmie soteriologicznym. W kontekście ekumenicznym potrzebna jest zgodność w doświadczeniu wiary. – Widoczna jedność Kościołów w żaden sposób nie może wyczerpać jedności Kościoła, ona musi być zamanifestowana po osiągnięciu „ontologicznej” jedności – mówił. Zdaniem ks. Tofiluka w przyszłości właśnie eklezjologia będzie przedmiotem zainteresowań w dyskusjach między chrześcijanami.

Perspektywę ewangelicką przedstawił luterański teolog bp prof. Marcin Hintz (ze względu na jego nieobecność na konferencji referat odczytał dr Jerzy Sojka). Zwrócił uwagę, że na początku ruchu ekumenicznego, w tym na pierwszych czterech Zgromadzeniach Ogólnych Światowej Rady Kościołów, trwała ożywiona dyskusja eklezjologiczna. Po 1968 r. więcej czasu poświęcono problematyce społecznej. Podobnie było na forum Konferencji Kościołów Europejskich.

Teolog podkreślił, że reformacja przyniosła nowy paradygmat teologiczny w ramach chrześcijaństwa i nie jest to tylko korekta czy herezja w ramach zachodniego chrześcijaństwa. „To również nowe pojęcie wspólnoty kościelnej i specyficzna ewangelicka eklezjologia. Stąd można za Paulem Johnsonem nazwać protestantyzm trzecią siłą w chrześcijaństwie, choć drugą liczebnie. Przywoływana wielokrotnie w polskiej debacie metafora Jana Pawła II o istnieniu dwóch chrześcijańskich płuc, czyli prawosławia i katolicyzmu, jest krzywdząca dla tradycji ewangelickiej” – napisał bp Hintz.

Zwracał uwagę, że w czasach Reformacji mimo wielu podobieństw w eklezjologii luterańskiej i reformowanej, zarysowały się też różnice: luteranie kładli większy nacisk na znaczenie ksiąg wyznaniowych w życiu wspólnoty, reformowani zaś na karność kościelną. W pierwszych wiekach po reformacji cechą charakterystyczną eklezjologii luterańskiej była lokalność Kościoła. Szersze struktury zaczęto budować w XIX w., po unii staropruskiej. Dzisiejsza Światowa Federacja Luterańska rozumie siebie jako wspólnotę Kościołów.

Na koniec swojego referatu bp Hintz omówił współczesną sytuację dialogu ekumenicznego w kontekście eklezjologii: „Luteranizm poszukuje dzisiaj pełnej wspólnoty z reformowanymi, anglikanami, metodystami. W ramach dialogu luterańsko-rzymskokatolickiego, w tzw. IV fazie dialogu kwestie rozumienia urzędu pokazały, że droga do kolejnego kroku na polu eklezjologii wciąż jest jeszcze długa”.

Teolog polskokatolicki ks. Andrzej Gontarek przedstawił perspektywę starokatolicką. Jak podkreślił ten nurt chrześcijaństwa opiera swą teologię na Piśmie Świętym i Tradycji niepodzielonego Kościoła pierwszego tysiąclecia. Nie ucieka przy tym od współczesnych nurtów intelektualnych. Kościół jest wspólnotą opartą o wolność i indywidualną odpowiedzialność wszystkich członków. Ks. Gontarek mówił również o zaangażowaniu ekumenicznym Kościołów starokatolickim, zarówno na poziomie światowym, jak i krajowym.

Perspektywę rzymskokatolicką zaprezentował ks. prof. Stanisław Rabiej, zaś zielonoświątkową ks. dr Piotr Karaś. Po wygłoszeniu wszystkich referatów odbyła się dyskusja panelowa, w której udział wzięli bibliści prof. Kalina Wojciechowska (luteranka) i abp prof. Jeremiasz Jan Anchimiuk (prawosławny), a także ks. prof. Rabiej.

mk