Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie
4 października 2023
Obrady Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie (fot. LWF/Johanan Celine Valeriano)
W Krakowie pod hasłem „Jedno Ciało, jeden Duch, jedna nadzieja” odbyło się 13. Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej. Jego gospodarzem był Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli Kościołów luterańskich z całego świata. Nie zabrakło też akcentów ekumenicznych.
Światowa Federacja Luterańska (ŚFL) jest globalną wspólnotą Kościołów tradycji luterańskiej, współpracujących ze sobą na rzecz sprawiedliwego, pokojowego i pojednanego świata. Tworzy ją 150 Kościołów członkowskich, do których należy 75,5 mln wiernych w 99 krajach na całym świecie. Do ŚFL należy Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce, jeden z siedmiu Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej.
Zgromadzenie Ogólne jest najwyższą władzą Federacji. Zbiera się zwykle co 6–7 lat. Decyduje o głównych kierunkach działalności Federacji, wybiera jej prezydenta i członków Rady, przyjmuje raporty ciał wykonawczych, uchwala dokumenty. Pomiędzy Zgromadzeniami Ogólnymi Federacją zarządza jej Rada, Komitet Wykonawczy i sekretarz generalny.
13. Zgromadzenie Ogólne ŚFL obradowało od 13 do 19 września w Centrum Kongresowym ICE w Krakowie. Wzięło w nim udział ponad 300 delegatów Kościołów członkowskich ŚFL. Po raz siódmy Zgromadzenie odbyło się w Europie, a po raz pierwszy w Polsce.
Ekumeniczne akcenty
Główne przemówienie Zgromadzenia wygłosił ks. Tomáš Halík, czeski filozof i teolog rzymskokatolicki. – Chrześcijaństwo stoi na progu nowej reformacji. Nie pierwszej, ani nie drugiej, ani nie ostatniej. Kościół jest – mówiąc słowami św. Augustyna – ciągle reformujący się, semper reformanda. Ale szczególnie w czasach wielkiej zmiany i kryzysu w naszym wspólnym świecie profetycznym zadaniem Kościoła jest rozpoznać wezwanie Boga związane z tymi znakami czasów i odpowiedzieć na nie – mówił.
Podczas Zgromadzenia delegaci odwiedzili były nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau. Dzień później wysłuchali przemówienia Mariana Turskiego, historyka, dziennikarza, byłego więźnia łódzkiego getta oraz obozu Auschwitz. Prelegent mówił, że antysemityzm jest głównie wytworem chrześcijańskiej Europy, ale mowa nienawiści jest obecna na całym świecie. – Wszędzie mowa nienawiści jest bazą i fundamentem upokorzenia. Dlatego musimy powstrzymać mowę nienawiści i jednocześnie starać się zrozumieć inny punkt widzenia. Inny – to znaczy nie mój. Nie mój punkt widzenia, nie mój sposób wiary lub niewiary, nie mój tryb zachowania – przekonywał. Podkreślił również, że potrzeba nam nie tylko współczucia wobec innych, ale przede wszystkim empatii, współodczuwania. Zwrócił uwagę na szczególną rolę przewodników duchowych w uczeniu ludzi tego, by nie bali się obcych.
Ostatniego dnia Zgromadzenia odbyło się nabożeństwo ekumeniczne z udziałem m.in. sekretarz generalnej Światowej Federacji Luterańskiej ks. Anne Burghardt, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurta Kocha, a także przedstawicieli światowej Wspólnoty Anglikańskiej, Światowej Rady Metodystycznej, Światowej Wspólnoty Kościołów Reformowanych, prawosławnego Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola oraz Światowej Wspólnoty Zielonoświątkowej.
Podczas nabożeństwa ks. Anne Burghardt i kard. Kurt Koch odczytali Wspólne Słowo ŚFL i Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Dokument ten odnosi się do „Wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu” z 1999 r. „Zróżnicowany konsensus umożliwia dziś luteranom i katolikom odczuwanie zgodności w obszarach, w których nasi przodkowie dostrzegali jedynie nieprzejednane przeciwieństwa. Jesteśmy w stanie uznać, że droga do pełnej wspólnoty stanowi coś o wiele większego niż nieprzewidziane okoliczności danej epoki” – czytamy we Wspólnym Słowie. Ponadto jego autorzy zachęcają do dalszej refleksji ekumenicznej, a okazją i inspiracją do tego może być ponowne odkrycie Konfesji Augsburskiej, której 500-lecie przypada w 2030 r. „Wspólna refleksja mogłaby doprowadzić do kolejnego kamienia milowego na drodze od konfliktu do wspólnoty, który byłby porównywalny ze »Wspólną deklaracją w sprawie nauki o usprawiedliwieniu«” – napisali.
Po nabożeństwie odbył się panel ekumeniczny z udziałem przedstawicieli tradycji luterańskiej, rzymskokatolickiej, metodystycznej, reformowanej, anglikańskiej, prawosławnej i zielonoświątkowej. Zaprezentowane zostały stanowiska poszczególnych wyznań na temat nauki o usprawiedliwieniu.
Zgromadzenie Ogólne to również czas dyskusji i warsztatów w mniejszych grupach. Jeden z nich dotyczył relacji chrześcijańsko-żydowskich. Omówiony został wydany właśnie przez ŚFL tekst „Nadzieja na przyszłość. Dokument studyjny na rzecz odnowienia relacji żydowsko-chrześcijańskich”. Autorzy dokumentu wraz ze specjalistami z zakresu dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i osobami zainteresowanymi tym tematem prezentowali tekst dokumentu i komentowali go. W tym 120-stronicowym dokumencie poruszono kwestie relacji chrześcijańsko-żydowskich z luterańskiej perspektywy, omówiono drogę dialogu, zwrócono uwagę na wyjątkowość tych relacji. Wskazano również na rany w tych relacjach, a także przeszkody w dialogu. Dokument kończy rozdział zatytułowany „Nadzieja na przyszłość”.
Przesłanie i oświadczenia
W przesłaniu końcowym Zgromadzenia Ogólnego ŚFL delegaci Kościołów członkowskich zobowiązali się do wzmocnienia więzi między nimi, pielęgnowania daru jedności w różnorodności i służenia bliźnim, „pamiętając, że w centrum jest zawsze Chrystus”. Zobowiązali się do zdecydowanych działań na rzecz sprawiedliwości ekonomicznej i klimatycznej. Podkreślili też znaczenie edukacji teologicznej i formacji przedstawicieli gremiów decyzyjnych. Zgromadzenie wezwało wspólnotę Kościołów do odnalezienia nowych sposobów dzielenia się nadzieją inspirowaną wiarą w Boga i służenia ludziom potrzebującym, w tym migrantom, uchodźcom i osobom dotkniętym różnorodnymi kryzysami.
Ponadto Zgromadzenie Ogólne wydało cztery oświadczenia publiczne i kilkanaście rezolucji. Oświadczenia dotyczą chrześcijańskiej obecności i życia w Ziemi Świętej, mniejszości religijnych i etnicznych w Azji, sprawiedliwości podatkowej oraz wojny przeciwko Ukrainie. W tym ostatnim jednoznacznie potępiono agresję militarną Rosji na Ukrainę i jej imperialną ideologię próbującą usprawiedliwić ten atak. „Jesteśmy zaszokowani faktem, że niektóre Kościoły chrześcijańskie przyjmują tę ideologię i nadużywają swojego autorytetu, by usprawiedliwić agresję” – napisano. Wezwano Rosję do zakończenia wojny, społeczność międzynarodową do podjęcia wysiłków na rzecz pokoju i udzielania pomocy humanitarnej wszędzie tam, gdzie są konflikty, a Kościoły ŚFL do modlitwy i pracy na rzecz pokoju i sprawiedliwości na całym świecie.
Nowe władze ŚFL
Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej wybrało swoje nowe władze. Prezydentem Federacji został bp Henrik Stubkjær, zwierzchnik diecezji Viborg Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Danii, znany ze swojego zaangażowania w działalność diakonijną i ekumeniczną. Wybrano również 48-osobową Radę ŚFL, która odpowiada za wyznaczanie kierunków działania ŚFL, w tym za zatwierdzanie budżetu i przyjmowanie sprawozdań. Rada jest wybierana zgodnie z zachowaniem parytetu regionów, płci i wieku. W jej składzie po raz kolejny znalazł się prof. Jerzy Sojka, członek Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, pracownik naukowy Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i były członek komisji dialogu Polskiej Rady Ekumenicznej.
Michał Karski
Zobacz też: