W Warszawie odbyła się konferencja poświęcona luterańsko-rzymskokatolickiemu dokumentowi „Od konfliktu do komunii”. O dokumencie, jak też możliwościach bilateralnego dialogu ekumenicznego dyskutowali teologowie obu wyznań.

Konferencja odbyła się 27 listopada w warszawskim Centrum Luterańskim i została zorganizowana przez kancelarię biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce oraz Komitet Krajowy Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL). Wzięli w niej udział nie tylko przedstawiciele luteranizmu i rzymskiego katolicyzmu, ale również liczne grono osób zainteresowanych dialogiem ekumenicznym.

– Dziś rozmawiamy o dokumencie teologicznym. Tego dyskursu teologicznego w Polsce brakuje. Dlatego cieszę się, że ten dokument się ukazał – powiedział otwierając konferencję zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce bp Jerzy Samiec. Głos zabrał również dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej i członek Komitetu Krajowego Światowej Federacji Luterańskiej ks. Ireneusz Lukas, który zauważył, że dokument „Od konfliktu do komunii” nie jest przełomem w dialogu, ale wiele jego sformułowań jest odważnych.

O dokumencie z perspektywy rzymskokatolickiej mówił ks. dr hab. Rajmund Porada z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Tłumaczył katolickie obawy związane z jubileuszem 500-lecia reformacji. – Jeśli nie znajdziemy wspólnej bazy, nie podejmiemy dalszych kroków w dialogu, to świętowanie 500-lecia reformacji będzie świętowaniem podziału – przekonywał.

Prelegent uznał słuszność wielu postulatów i intencji Marcina Lutra oraz docenił zbliżenie, jakie dokonało się między oboma wyznaniami dzięki ruchowi ekumenicznemu. Krytycznie odniósł się natomiast do zbyt mocnego, jego zdaniem, skoncentrowania na osobie Lutra w dokumencie oraz niewystarczającego uwzględnienia różnic między teologią Lutra a teologią luterańską. Słabością bilateralnego dialogu luterańsko-katolickiego są, zdaniem opolskiego teologa, trudności strony luterańskiej w przedstawieniu jasnego stanowiska w kwestiach doktrynalnych.

Luterańską perspektywę dokumentu ukazał ks. prof. Theodor Dieter, dyrektor Instytutu Ekumenicznego ŚFL w Strasburgu. Mówił o ogromnych zmianach, jakie nastąpiły w relacjach luterańsko-rzymskokatolickich – najpierw poprzez wspólnotę cierpienia, m.in. w czasach nazistowskiego prześladowania, następnie przez małżeństwa mieszane wyznaniowo, wreszcie przez oficjalny dialog ekumeniczny, który stał się możliwy po soborze watykańskim II.

Referent przypomniał zmiany myślenia o Lutrze i reformacji, do jakich doszło zarówno po stronie rzymskokatolickiej (podjęcie teologicznej refleksji nad Lutrem) oraz ewangelickiej (intensywne badania nad teologią i duchowością średniowiecza). Podkreślił, że atmosfera XVI-wiecznej polemiki utrudniała dostrzeżenie wysiłków zmierzających do uratowania jedności, a przede wszystkim uniemożliwiła zrozumienie wspólnych treści wiary, które zostały przyćmione uprzedzeniami, ignorancją oraz sekwencją okoliczności nie zawsze związanych z zagadnieniami religijnymi. – Wspólna ewangelicko-katolicka refleksja nad upamiętnieniem w roku 2017 wzywa zarówno katolików, jak i ewangelików do wyjaśnienia sensu reformacji – co należy odnaleźć w niej godnego świętowania, a co jest powodem do ubolewania – przekonywał niemiecki teolog.

Po referatach odbyła się dyskusyjna panelowa. O dokumencie i dialogu ekumenicznym debatowali obaj referenci, a także dr Jerzy Sojka z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz ks. prof. Przemysław Kantyka z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Moderatorem dyskusji był Dariusz Bruncz, tłumacz polskiej wersji dokumentu „Od konfliktu do komunii”.

Ks. prof. Kantyka zwracał uwagę, że doktryna nie jest czymś do końca zamkniętym i należy szukać języka, by przekazywać niezmienne treści wiary. – Dziś w dialogach udaje się wypracować nowy język. To trudne, gdyż pojęcia muszą być spójne, a język do przyjęcia dla obu stron dialogu – mówił.

– Jeśli chcemy się zajmować ekumenizmem, to musimy przyjąć, że Kościoły różnią się strukturą i doktryną – podkreślił ks. prof. Theodor Dieter. Z kolei dr Jerzy Sojka mówił o ewolucji doktryny luterańskiej, dialogu współczesnego luteranizmu ze swoją konfesyjnością oraz rozumieniu eucharystii. Podczas dyskusji zastanawiano się również nad możliwością utworzenia w Kościele Rzymskokatolickim ordynariatów dla luteran – na wzór ordynariatów dla anglikanów. Wszyscy paneliści odnieśli się sceptycznie do tego rozwiązania.

 

________________

O dokumencie „Od konfliktu do komunii” pisaliśmy tutaj

Tekst dokumentu można pobrać ze strony internetowej Dekady Lutra www.luter2017.pl