Strona główna Polskiej Rady EkumenicznejPRE
Oddział Śląski

Polska Rada Ekumeniczna

Oddział Śląski

Historia oddziału

Rys historyczny Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej

wg pracy magisterskiej
mgr Bartłomieja Tomaszewskiego (2007)

„Obecna Rada Ekumeniczna sięga początkami swymi okresu okupacji. W r. 1942 powstały jej pierwsze, już od początku zupełnie świadome i wyraźne kontury.” W obrębie tych konturów zaistniała w 1942 roku Tymczasowa Rada Ekumeniczna, której pierwsze wystąpienie nastąpi-ło 14 października 1945 roku. Wspomina o tym pewien uczestnik tych wydarzeń pisząc w ten sposób: „W niedzielę dnia 14 października r. 1945 odbył się pierwszy zjazd Rady Ekume-nicznej, i jej pierwsze publiczne wystąpienie. Na tę chwilę akces swój zgłosili także miaro-dajni członkowie Kościoła Prawosławnego i reprezentanci Słowiańskich Baptystów. Przed południem odbyło się pierwsze w Polsce tego rodzaju wspólne nabożeństwo w powojennej ubogiej kaplicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, przy ulicy Kredytowej 4.(.)W obliczu powojennego zniszczenia, rozbicia i zubożenia materialnego i duchowego, skromna, lecz ro-kująca piękną przyszłość praca Rady Ekumenicznej raduje serca i krzepi ducha.”

Następnie w 1946 roku w Warszawie na posiedzeniu odbywającym się 15 listopada przyjęto tymczasowy statut i tym samym Tymczasowa Rada Ekumeniczna przekształciła się w Chrze-ścijańska Radę Ekumeniczną, a jej pierwszym prezesem został ks. Zygmunt Michelis (1890-1977), proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Trójcy w Warszawie. Do 1950 roku Rada organizowała przede wszystkim Tygodnie Modlitwy o Jedność Chrześcijan, nabożeń-stwa ewangelizacyjne, ekumeniczne tygodnie biblijne. Działalność PRE nie ograniczała się tylko do terenu Warszawy. Powstały Okręgowe Rady Ekumeniczne. Pierwsza powstała w Łodzi, następna została założona na Górnym Śląsku. „Druga Okręgowa Rada Ekumeniczna powstała samorzutnie na Górnym Śląsku z siedzibą w Bytomiu. W skład zarządu wchodzą: przewodniczący – ks. Alfred Hauptman (lut. 1909-1985) z Zabrza, wiceprzewodniczący – ks. Jan Masiarz (metod.) z Bytomia, skarbnik – ks. Ewald Gottschalk (bapt.) z Chorzowa, sekre-tarz – ks. Robert Fiszkal (lut. 1908-1980) z Chorzowa, członek zarządu – ks. Henryk Wege-ner-Wojnowski (lut.1916-1952) z Bytomia.” Warto zaznaczyć, że ks. Henryk Wegner-Wojnowski, więzień obozów koncentracyjnych, wnuk Biskupa – Męczennika Dr. Juliusza Burschego, był w latach 1946-1952 redaktorem ogólnopolskiego i jedynego czasopisma pt.: „Strażnica Ewangeliczna”, oraz dodatku dla dzieci pt.: „Przyjaciel Dzieci” wydawanego przez Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP.

Ksiądz Jan Gross wspomina ten okres następująco: „Śląsk zawsze był terenem styku różnych kultur, narodów i wyznań. Tu od XVI wieku, a więc od ponad 4 stuleci obok siebie działały i istniały, co najmniej dwa Kościoły: Ewangelicki i Katolicki. W późniejszych czasach przy-bywali tu także wierni innych Kościołów. Po II wojnie światowej na terenie Śląska zaistniały prawie wszystkie Kościoły i społeczności wyznaniowe zarejestrowane w Polsce. Toteż naj-pierw Chrześcijańska Rada Ekumeniczna, a potem Polska Rada Ekumeniczna na wniosek Kościołów Śląska, powołała z siedzibą w Katowicach Wojewódzki Oddział PRE, której pierwszym przewodniczącym został ks. senior Alfred Hauptman, przez 31 lat zwierzchnik Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (1950-1981).” W wyniku poczynionych starań w dniach 5-9 maja 1948 roku, odbył się na Śląsku Tydzień Biblijny. Z tej okazji w Bytomiu, Zabrzu, Chorzowie i Katowicach miał miejsce cykl wykładów i nabo-żeństw ekumenicznych poświęconych tematyce biblijnej.” Z Warszawy przybyli świetni ka-znodzieje: ks. prezes Zygmunt Michelis (1946-1960: prezes PRE) i ks. Edward Narbut-Narbutowicz z Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego (od 1951 roku: Kościoła Pol-skokatolickiego).

W 1971 roku odbyło się w Warszawie zebranie Polskiej Rady Ekumenicznej poświęcone m.in. kwestii Oddziałów Wojewódzkich. W tym czasie istniało ich już jedenaście. W materia-łach studyjno-informacyjnych PRE można znaleźć następujące słowa: „Z wystąpień prze-wodniczących Komisji i Oddziałów Wojewódzkich wynikało, że w działalności PRE wyłania się coraz więcej nowych zadań, toteż do pracy należy przyciągnąć więcej osób świeckich. Wskazywano na niedostateczną ilość materiałów, które ułatwiłyby pracę, niedostatek odpo-wiednio przygotowanych prelegentów oraz trudności finansowe. Działalność ogranicza się przeważnie do miast wojewódzkich i nie obejmuje terenu.” Mimo, iż powyższe trudności zo-stały zasygnalizowane już w 1971 roku, problem ten towarzyszył Oddziałom Regionalnym aż do lat 90-tych XX wieku.

Początki współpracy z rzymskimi katolikami na Górnym i Cieszyńskim Śląsku były bardzo skromne. Wiadomo, że nieoficjalnie od czasu do czasu spotykali się ks. senior Alfred Hauptman i ks. biskup ordynariusz Herbert Bednorz. W czasie trwania II Soboru Watykań-skiego zapalony ideą ekumeniczną biskup katowicki Herbert Bednorz zaczął odwiedzać se-niora i księży ewangelickich Diecezji Cieszyńskiej (m.in. w styczniu 1969 r. w Goleszowie ks. proboszcza Tadeusza Terlika i ks. Jana Grossa), a następnie zaprosił w styczniu 1969 r. na konferencję dekanalną do Pruchnej pod Cieszynem przedstawicieli Diecezji Cieszyńskiej. Ze strony Diecezji Cieszyńskiej przez ks. seniora Adama Wegerta zostali wydelegowani: ks. Ka-rol Tyrna z Drogomyśla i ks. Jan Gross z Goleszowa, który do 40 księży rzymsko-katolickich na czele z biskupem Herbertem Bednarzem wygłosił, zgodnie z życzeniem strony katolickiej, referat na temat: „Ewangelicki rok kościelny”. Odpowiedzialnym ze strony katolickiej do kon-taktów ekumenicznych w katolickiej Diecezji Katowickiej został powołany już wcześniej przez biskupa Herberta Bednorza, proboszcz rzymsko-katolicki z Drogomyśla ks. Arkadiusz Miś, który budując w tej ewangelickiej miejscowości pierwszy kościół katolicki utrzymywał wzorowe kontakty z ludnością ewangelicką, oraz z kolejnymi proboszczami ewangelickimi: ks. radca Józefem Szerudą (1909-1997) i z ks. Karolem Tyrną (1929-1989). W dniu 11 maja 1969 r. ks. A. Miś zaprosił na uroczystość konsekracji nowego kościoła katolickiego w Dro-gomyśla księży: Józefa Szerudę, Karola Tyrnę i Jana Grossa. Ks. senior dr Alfred Jagucki z Cieszyna nie mogąc przybyć przesłał pismo z życzeniami. W roku 1970 biskup Herbert Bed-norz zorganizował następne spotkanie ekumeniczne w okresie Tygodnia Powszechnej Modli-twy o Jedność Chrześcijan, tym razem w Skoczowie w kościele św. Jerzego. Na zakończenie ekumenicznego nabożeństwa dla księży, biskup Bednorz poprosił księży ewangelickich: An-drzeja Czyża i Jana Grossa, aby wraz z nim udzielili błogosławieństwa.

Ks. kanonik Arkadiusz Miś pochodzący z pod katowickiego Janowa stał się, więc pre-kursorem rzymsko-katolickiego ruchu ekumenicznego na terenie Górnego Śląska i członkiem ówczesnej Komisji Ekumenicznej Episkopatu Polski (za nim w działaniach ekumenicznych poszli inni: najpierw ks. Alojzy Wencepel z Ustronia – Polany, później ks. kanonik dr Józef Budniak proboszcz w Brennej, ks. kanonik Józef Przybyła dziekan i proboszcz w Hołdunowie koło Tychów oraz inni). Ks. A. Miś miał wielki wpływ na dokument o ekumenizmie w Die-cezji Katowickiej powstały na Synodzie Diecezji Katowickiej (1972-1975). Ks. A. Mis był, bowiem autorem XVII Schematu Synodalnego pt. „Ekumenizm w Kościele Katowickim.” Kie-dy w 1978 roku ks. Jan Gross został wybrany proboszczem parafii w Mikołowie złożył mu wizytę też nowomianowany co katolicki proboszcz mikołowski ks. dr Stanisław Szymecki (aż do emerytury arcybiskup metropolita białostocki, a przedtem biskup kielecki), a na uroczy-stość instalacji ewangelickiego proboszcza w Mikołowie w dniu 18 lutego 1979 r. przybył m.in. Przyjaciel ks. Arkadiusz Miś. Jego przemówienie na temat odwiedzin Jezusa w domu Marii, Marty i Łazarza wygłoszone w ewangelickim kościele św. Jana w Mikołowie odbiło się głośnym echem. W owym czasie było jeszcze czymś niezwykłym, aby ksiądz katolicki przemawiał w kościele ewangelickim. Ks. Misia nie zabrakło na żadnym nabożeństwie eku-menicznym i na żadnej uroczystości księży ewangelickich. Sam także zapraszał do siebie bu-dując nową atmosferę ekumeniczną wśród swoich wiernych i wiernych innych Kościołów. W r. 1990 ks. kanonik A. Miś ciężko zachorował i w piśmie do biskupa Damiana Zimonia tak m.in. napisał: „Poza parafią byłem dwadzieścia lat członkiem Komisji Episkopatu ds. Ekume-nizmu oraz Komisji Diecezjalnej. Opracowałem i obroniłem dekret synodalny o Ekumenizmie w Diecezji Katowickiej. Za ekumenizm byłem niesłusznie spotwarzany.” Za 9 lat w dniu 27 lipca 1999 r. w Katowicach – Ligocie zmarł ten wielki prekursor rzymsko-katolickiego ruchu ekumenicznego na Śląsku, jak nazwał go ks. kanonik dr Józef Budniak.

Pod koniec roku 1980 ks. senior Alfred Hauptman z uwagi na swój wiek i przygotowania na przejście na emeryturę zrezygnował z przewodniczenia Oddziałowi, jednocześnie na Konfe-rencji Diecezjalnej w Katowicach zaproponował na swoje miejsce nowego proboszcza miko-łowskiego ks. Jana Grossa.

„Po przejściu ks. seniora A. Hauptmana w stan spoczynku, w roku 1982 Zarząd Wojewódz-kiego Oddziału PRE w Katowicach postanowił jednomyślnie przekształcić go w Oddział Ślą-ski Polskiej Rady Ekumenicznej. W zastępstwie ks. seniora Alfreda Hauptmana obowiązki przewodniczącego w okresie 1980-1981 r. pełnił ks. Jan Gross. W styczniu 1981 roku został on mianowany tymczasowym przewodniczącym tego Oddziału, a następnie dnia 9 marca 1982 roku na posiedzeniu przedstawicieli Kościołów w Mikołowie nastąpił wybór nowego zarządu w następującym składzie:
Przewodniczący: ks. konsenior Jan Gross (lut. w latach 1981-1991 konsenior Diec.Kat.),
Wiceprzewodniczący: ks. senior Jan Szarek (lut., zwierzchnik Diecezji Cieszyńskiej),
ks. infułat Tadeusz Gotówka (polkat.),
ks. superintendent Adam Hercuń (metod.),
Sekretarz: ks. Mirosław Drabiuk (praw.),
Skarbnik: ks. prezbiter Stefan Rogaczewski (bapt.).

Inauguracja Śląskiego Oddziału PRE odbyła się w katolickie Święto Bożego Ciała, dnia 10 czerwca 1982 roku o godz. 16.00. Takiej liczby wiernych różnych Kościołów to już chyba nie zbierzemy, bo obszerny kościół Św. Jana w Mikołowie nie wszystkich mógł pomieścić w swoich murach, tak że wielu wiernych stało na zewnątrz. W czasie uroczystego nabożeństwa kazanie wygłosił ks. senior Jan Szarek z Bielska – Białej. Przejazdem na Śląsk Cieszyński wstąpiła do kościoła wycieczka Duńczyków, na czele z księdzem dr. Paulem Hansenem, któ-ry przez wiele lat był sekretarzem Luterańskich Kościołów Mniejszościowych Europy w Światowej Federacji Luterańskiej w Genewie. On też przekazał pozdrowienie w imieniu Ko-ścioła w Danii. Były też pozdrowienia duchownych, przedstawicieli różnych Kościołów, któ-re należały wtedy do Polskiej Rady Ekumenicznej.

Nazwa Śląski Oddział Polskiej Rady Ekumenicznej nie jest przypadkowa. Gdy ks. Jan Gross przejmował go od ks. Alfreda Hauptmana zasięg Oddziału był niewielki. Obejmował tylko ówczesne województwo katowickie. Stąd nazwa Katowicki Oddział PRE. Żadne ówczesne województwo (bielskie, częstochowskie, opolskie) nie chciało stworzyć swojego własnego Oddziału. Województwa bielskie, częstochowskie i opolskie chciały, bowiem razem z woje-wództwem katowickim tworzyć jeden, wspólny, wielki Oddział Regionalny PRE. Polska Ra-da Ekumeniczna tę propozycję zaakceptowała.

W skład Oddziału wchodziło wówczas 8 Kościołów członkowskich: Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Pol-ski Kościół Chrześcijan Baptystów, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów i Zjednoczony Kościół Ewangeliczny.

Był to nowy okres w życiu i działalności Oddziału na Śląsku. Okres trudny z uwagi na wpro-wadzony przez komunistyczne władze w dniu 13 grudnia 1981 r. stan wojenny w Polsce. Do-datkowo w zakres działań weszły nowe tereny Śląska (Śląsk Cieszyński z jego różnorodno-ścią wyznaniową), jak również bardzo absorbująca i wymagająca wielkiego wysiłku pomoc charytatywna. Przewodniczenie temu Oddziałowi było więc ogromnym wyzwaniem. Mimo trudnych chwil Oddział Śląski funkcjonował zawsze bardzo dobrze. Szczególnie uwidacznia się to, gdy mowa jest o wspomnianej pomocy materialnej dla wielu tysięcy mieszkańców Ślą-ska i Zagłębia aż po Częstochowę, bez względu na wyznanie. „Już pod koniec 1980 roku Światowa Rada Kościołów zaapelowała do Kościołów członkowskich o zorganizowanie po-mocy materialnej dla naszego kraju. Rok później ŚRK, Światowa Federacja Luterańska, i Diakonisches Werk (Dzieło Diakonii) w RFN zawarły porozumienie, na mocy którego Dia-konisches Werk przejęło całą administrację związaną z organizacją pomocy dla Polski. „W okresie od 1 maja do 31 października 1981 r. wysłano 37 transportów samochodowych zawie-rających 606,3 t artykułów żywnościowych i ubrań oraz 4 transporty samolotowe lekarstw o łącznej wartości 3 305 696 marek zachodnioniemieckich do przekazania dla Polski. Odbiorcą jest Polska Rada Ekumeniczna oraz Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej.”

W 1982 roku obradowała komisja oraz podkomisja koordynacji pomocy utworzona z człon-ków piętnastu działających wówczas oddziałów regionalnych PRE. W Śląskim Oddziale PRE powstaje prężnie działająca Komisja Charytatywna, w której prężnie działa: ks. Tadeusz Szurman, ks. dziekan Eugeniusz Stelmach, ks. Karol Bauman pan Wilhelm Łękawski z Żor, wielu parafian z Mikołowa (bracia Eryk i Ryszard Maciejczykowie, Wilhelm Ilk, Małgorzata Dziadek, Andrzej Małysz) i Tychów (Ernest Adamus, Eugeniusz Fenger). Pan Wilhelm Łę-kawski mimo złego stanu zdrowia i wielu trudności, które sprawiały władze paszportowe, zajmuje się też organizowaniem kolonii zagranicznych dla dzieci zarówno w RFN jak i w NRD. Równocześnie rozpoczęto wydawanie „Śląskiego Informatora Ekumenicznego”, w któ-rym przedstawione były m.in. problemy, wiadomości z życia i działalności Polskiej Rady Ekumenicznej, krótkie informacje na temat różnych Kościołów zrzeszonych w PRE, ważne adresy oraz telefony parafii. Informacje tam zawarte ukazywały działalność Śląskiego Od-działu w tamtym okresie, a także informowały o różnych komisjach działających przy Od-dziale. Wielką pomocą i zdolnościami artystycznymi służył mgr inż. Adam Małysz z Miko-łowa, obecny sekretarz miasta Mikołowa.

Były to:
1. Komisja Charytatywna, przewodniczący – ks. Jan Gross, członkowie: ks. dziekan Euge-niusz Stelmach, ks. Tadeusz Szurman, pan Wilhelm Łękawski.
2. Komisja Ewangelizacyjna, przewodniczący – ks. Paweł Anweiler,
3. Komisja Liturgiczna, przewodniczący – ks. Dziekan Henryk Buszka,
4. Komisja Młodzieżowa, przewodniczący – ks. Mieczysław Kaczmarski,
5. Komisja Pracy Niewiast, przewodnicząca – Aniela Czyż,
6. Komisja Wychowania Chrześcijańskiego, przewodniczący – ks. Emil Gajdacz,
7. Komisja Finansowa w składzie: ks. superintendent Adam Hercuń, ks. Paweł Anweiler, ks. dziekan Eugeniusz Stelmach i pan Wilhelm Łękawski,
8. Kolegium Redakcyjne „Śląskiego Informatora Ekumenicznego”, przewodniczący – ks. Jan Gross.

Oprócz ogromnej pomocy, Śląski Oddział nie zaniedbał także pracy duchowej między Ko-ściołami. Na pierwszy plan wysuwały się Tygodnie Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrze-ścijan, organizowane corocznie dwukrotnie od stycznia 1983 roku, aż do dnia dzisiejszego. Z życia Śląskiego Oddziału PRE w tym okresie na uwagę zasługuje również informacja o zor-ganizowaniu na tym terenie Międzynarodowego Ekumenicznego Tygodnia Modlitwy Kobiet.

W 1987 r. doszło w Warszawie do jednego z pierwszych spotkań przedstawicieli Kościołów członkowskich PRE z papieżem Polakiem Janem Pawłem II. Śląski Oddział reprezentował jego przewodniczący ks. konsenior Jan Gross.

Niezmiernie ważną sprawą związaną z Polską Radą Ekumeniczną, a przede wszystkim z jej oddziałami regionalnymi była tocząca się w 1990 roku dyskusja na temat przyszłości PRE. Jeden z jej uczestników, profesor Karol Karski zwrócił uwagę na dość istotną kwestię doty-czącą oddziałów regionalnych. Oto jego słowa: „Kolejna sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę, to działalność oddziałów terenowych, które zawsze były zaniedbywane przez centralę. Powstawały tylko wtedy, jeśli na miejscu znalazło się kilka osób, które z własnej inicjatywy taki oddział chciały stworzyć. Wszystkie te oddziały miały i mają do dziś jedną wspólną wa-dę, mianowicie są sklerykalizowane. Świeckich zaprasza się okazjonalnie na zebrania, ale nie pozwala im się być współodpowiedzialnymi za pracę ekumeniczną. Warto by się nad tym głębiej zastanowić.”

Do niezmiernie ważnego wydarzenia, nie tylko dla Śląskiego Oddziału, ale i dla całej Polskiej Rady Ekumenicznej, doszło podczas kolejnej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Dnia 9 czerwca 1991 roku papież odwiedził kościół ewangelicko-augsburski Św. Trójcy w Warsza-wie, gdzie wypowiedział bardzo ważne słowa: „Proste tolerowanie siebie nie może wystar-czyć chrześcijanom i Kościołom Chrystusa. (.) Cóż to za bracia, którzy się jedynie tolerują?” Na tym spotkaniu był również przewodniczący Śląskiego Oddziału PRE ks. radca Jan Gross. W 1993 roku, 4 stycznia odbyły się Katowicach wybory nowego Zarządu Śląskiego Oddziału, który obchodził wtedy 10-lecie swego istnienia. Na stanowisko przewodniczącego oddziału wybrano ponownie ks. Jana Grossa. I wiceprzewodniczącym został ks. dziekan Eugeniusz Stelmach z Kościoła Polskokatolickiego, II wiceprzewodniczącym ks. kanonik Sergiusz Dziewiatowski proboszcz Parafii Prawosławnej w Sosnowcu, sekretarzem – ks. superinten-dent Adam Hercuń z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, skarbnikiem – ks. prezbiter Stefan Rogaczewski z Kościoła Chrześcijan Baptystów w Katowicach.

W obecnym zarządzie Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej są niewielkie zmiany personalne w porównaniu z rokiem 1993. Przewodniczącym jest nadal ks. prezes Jan Gross, I wiceprzewodniczącym jest ks. infułat Eugeniusz Stelmach, II wiceprzewodniczącym jest ks. mitrat Sergiusz Dziewiatowski. Zmiana nastąpiła jedynie na stanowiskach sekretarza i skarb-nika. Obecnie sekretarzem jest ks. pastor Andrzej Malicki z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, a skarbnikiem – ks. proboszcz Tadeusz M. Ładysław Ratajczyk z Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Gniazdowie.

Okres III Rzeczpospolitej był czasem, w którym Śląski Oddział PRE bardzo poszerzył sferę swojej działalności ekumenicznej. Powstało wówczas szereg nowych inicjatyw ekumenicz-nych, takich jak Sosnowiecki Dzień Biblii, którego pomysłodawcą w 2001 roku był ks. pastor Henryk Rother-Sacewicz z Kościoła Zborów Chrystusowych w Sosnowcu. Inicjatywę tę prze-jęto także w Katowicach ks. biskup Tadeusz Szurman (lut.), gdzie corocznie organizuje się Dzień Biblii.

„Śląskie Szmaragdy” to kolejna ekumeniczna inicjatywa. Jej inspiratorem jest ks. biskup Ta-deusz Szurman. Rada Diecezjalna Ewangelicko-Augsburskiej Diecezji Katowickiej corocznie wybijającym się ekumenicznie ludziom Śląska, w dniu Święta Reformacji 31 października w kościele katedralnym pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach, przydziela nagrody honorowe w postaci „Śląskich Szmaragdów” : w r. 2004 – abp metropolita Damian Zimoń i premier prof. dr inż. Jerzy Buzek, w r 2005 – prof. dr hab. Ewa Chojecka i redaktor mgr Krzysztof Karwat, w r. 2006 – abp prof. dr hab. Alfons Nossol i znany poeta Jerzy Pilch.

Szczególnie ważną inicjatywą jest zawarcie porozumienia pomiędzy Śląskim Odziałem PRE z jednej strony, a katowickim oddziałem Telewizji Polskiej (3) z drugiej, w sprawie programu telewizyjnego zatytułowanego „Z życia Kościołów”. Program ten prezentuje życie parafii Ko-ściołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Nie oznacza to, że w przeszłości nie było żadnego kontaktu Śląskiego Oddziału PRE z mediami. Od 1983 Polskie Radio Katowice na mocy zawartego wówczas porozumienia z ŚOPRE, regularnie corocznie transmituje na żywo coroczne centralne nabożeństwo ekumeniczne (godz. 16.00), oraz nabożeństwo Nie-dzieli Palmowej (godziny poranne), Kościół Ewangelicko-Augsburski w każdą niedzielę kilka minut po godzinie 7.00 ma swój stały luterański program religijny, który posiada nieraz także wymiar ekumeniczny. Podobnie inne rozgłośnie regionalne i kościelne (np. Opole, Bielsko-Biała, Gliwice (CCM), kiedyś Radio Jasna Góra w Częstochowie i inne) nadają ekumeniczny, lub luterański program religijny ku zadowoleniu nie tylko wiernych tychże Kościołów, ale także wiernych innych Kościołów, lub nienależących do żadnego Kościoła. Przytoczone przykłady wskazują na szerokie spektrum działań Śląskiego Oddziału PRE, lub tez poszcze-gólnych jego Kościołów. Najlepiej charakteryzują tę działalność słowa ks. Jana Grossa, który pisze: „W ten sposób dajemy wyraz, że choć do pełnej, widzialnej jedności pomiędzy naszymi Kościołami jeszcze daleka droga, to jednak te braki jedności nie przeszkadzają nam, aby wspólnie modlić się do tego, który jest Głową Kościoła i Jego Panem, spotykać się wspólnie, aby dzielić wzajemnie nasze radości i smutki. Ta działalność procentuje.”

Wielkim osiągnięciem dla ruchu ekumenicznego na Śląsku był zwrot po 55 latach kościoła ewangelickiego im. Marcina Lutra przez Zakon Nawiedzenia NMP w Siemianowicach Śl. tamtejszej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej. Ugodę w czasie nabożeństwa ekumenicznego w dniu 16 stycznia 2000 r. podpisał ewangelicki proboszcz ks. Marian Bienioszek i przełożo-na Zakonu Sióstr Wizytek S. Lidia Stanisława Babińska w obecności arcybiskupa metropolity Damiana Zimonia i biskupa Rudolfa Pastuchy. Kazanie, które było transmitowane na żywo przez Radio Katowice wygłosił przewodniczący Oddziału. Także organizowane wojewódzkie ekumeniczne dożynki w Brennej przez księży probosz-czów: dr. Józefa Budniak i Erwina Miklera (+ 1995), a później dr. Marka Jerzego Uglorza zapisały się złotymi zgłoskami na kartach śląskiego ekumenizmu. Na początku XXI wieku Śląski Oddział PRE przekroczył granicę na Olzie organizując dzięki życzliwości ks. biskupa Władysława Volnego, ks. seniora Bogusława Kokotka i ks. Piotra Badury (S.J.) wspólne ekumeniczne spotkania i nabożeństwa czesko – polskie, ewangelicko – katolickie. Dzieki zaangażowaniu młodszych pracowników naukowych filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie księży: prof. dr. hab. Józefa Budniaka i dr. Marka Uglorza organizo-wane są tu spotkania ekumeniczne o charakterze naukowym. Podobne spotkania organizuje Uniwersytet Opolski na Wydziale Teologicznym (Ks. arcybiskup prof. dr hab. Alfons Nossol, ks. radca dr Marian Niemiec i inni).

Interesującym przedsięwzięciem na przyszłość są przygotowania do światowej ewangelizacji satelitarnej ProChrist2008, która ma się odbyć w hali katowickiego „Spodka” i emitowana drogą satelitarną w kwietniu 2008 r., prowadzona będzie przez ks. Ulricha Parzanego z Kassel (RFN). Ekumeniczny wymiar ma także organizowany przez Centrum Misji i Ewangelizacji Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (ks. radca Grzegorz Giemza – dyrektor CME) coroczny Tydzień Ewangelizacyjny w Dzięgielowie k. Cieszyna, w Gliwicach, w Zelowie i w Mrągowie na Mazurach.

W roku 2007 minęła 25 – ta rocznica działalności Śląskiego Oddziału Polskiej Rady Ekume-nicznej.

Wspominamy z wdzięcznością przed Panem Kościoła tych, którzy dzielnie pracowali dla ru-chu ekumenicznego i którzy w różnym czasie odeszli do Domu Ojca. Są to: śp. organista Bo-gusław Sidzina (lut. +1980) z Hażlacha (Cieszyn), śp. Wilhelm Łękawski (lut.) z Żor, śp. ekumeniczny organista inż. Jan Nowak (met.) z Katowic, śp. ks. superintendent Adam Hercuń (met.) z Katowic, śp. ks. Erwin Mikler z Brennej (lut. + 1996), śp. ks. kanonik Arkadiusz Miś (rzym.kat. +1999) z Drogomyśla. Ich wszystkich w imieniu ŚOPRE pożegnał przewodniczą-cy Oddziału ks. radca Jan Gross.

Dziękujemy także kolejnym Zarządom za wykonaną wszelką pracę do dobra śląskiej ekume-nii i polecamy prowadzeniu i łasce Boga tych, którzy nadal pracują i tych, którzy w przyszło-ści będą pracować dla ruchu ekumenicznego na Ziemi Śląskiej: na Górnym Śląsku, na Śląsku Cieszyńskim, na Śląsku Opolskim, w Zagłębiu i w Częstochowskiem.