W Warszawie odbyła się Doroczna Konferencja Przedstawicieli Komisji i Oddziałów Polskiej Rady Ekumenicznej. Jej uczestnicy wysłuchali referatów związanych z dziesięcioleciem podpisania Karty Ekumenicznej oraz dyskutowali na temat działalności Rady i jej oddziałów regionalnych.

Konferencja odbyła się 12 grudnia w warszawskiej kaplicy Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. Zgromadziła kilkadziesiąt osób związanych z Polską Radą Ekumeniczną – członków prezydium, przedstawicieli komisji i oddziałów regionalnych. Pierwsza część spotkania poświęcona była refleksji nad Kartą Ekumeniczną – europejskim dokumentem podpisanym w 2001 r. przez Konferencję Kościołów Europejskich (CEC) oraz rzymskokatolicką Radę Konferencji Episkopatów Europy (CCEE).

Wygłoszone zostały trzy referaty. Pierwszy głos zabrał ks. dr Andrzej Kuźma z Kościoła Prawosławnego, który wprowadził uczestników konferencji w problematykę Karty Ekumenicznej z perspektywy 10 lat. Przypomniał, że początków tego dokumentu należy szukać w Europejskich Zgromadzeniach Ekumenicznych, a szczególnie w drugim Zgromadzeniu, które odbyło się w 1997 r. w austriackim Grazu. Przedstawił też główne zapisy Karty.

Kolejnym prelegentem był ks. Andrzej Gontarek z Kościoła Polskokatolickiego, który wygłosił referat „Stan drogi do jedności ekumenicznej w świetle Karty Ekumenicznej”. Zauważył, że Karta może być gruntem dla fragmentarycznych, ale konkretnych działań. Dokument ten, mówił polskokatolicki duchowny, zwraca uwagę na wolność jednostki w wyborze wyznania. Nie zadawala wszystkich, ale jest inspiracją do pracy.

Ks. Gontarek odniósł się też do polskiej rzeczywistości ekumenicznej. – Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Polska Rada Ekumeniczna, Instytut Ekumeniczny KUL, Zjazdy Gnieźnieńskie – to są wszystko elementy układanki, które prowadzą do ewangelijnej jedności – mówił.

Jako ostatni wystąpił prof. Karol Karski, kierownik katedry ekumenizmu Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Wygłosił on referat „Kościoły chrześcijańskie wobec problemów europejskich oraz relacji z innymi religiami”. Na wstępie przypomniał krótko historię utworzenia Konferencji Kościołów Europejskich, jej działalności oraz współpracy z rzymskokatolicką Radą Konferencji Episkopatów Europy. Omówił też okoliczności organizacji Europejskich Zgromadzeń Ekumenicznych, których efektem było podpisanie Karty Ekumenicznej.

Prof. Karski zwrócił uwagę na sześć zagadnień, o których mówi Karta w rozdziale dotyczącym wspólnej odpowiedzialności Kościołów i chrześcijan w Europie. Są to: wspólne kształtowanie Europy, jednanie narodów i kultur, ochrona stworzenia, pogłębianie więzi z judaizmem, utrzymywanie relacji z islamem oraz spotkanie z innymi religiami i światopoglądami.

Prelegent poświęcił więcej czasu zagadnieniu relacji z islamem. Mówił o rosnącej liczbie muzułmanów w Europie oraz o niejednorodności tej grupy wyznaniowej, która dzieli się nie tylko ze względu na odłamy islamu (sunnizm i szyizm), ale również na gruncie etnicznym (są muzułmanie będący rdzennymi Europejczykami oraz imigranci z bardzo wielu stron świata). W stosunkach ze współczesnymi społeczeństwami europejskimi muzułmanie – szczególnie imigranci – nierzadko wchodzą w konflikt, czego najbardziej znanym przykładem był spór o noszenie chust przez kobiety.

Prof. Karski mówił też o zaangażowaniu Konferencji Kościołów Europejskich w dobre relacje z muzułmanami. Pierwsza konsultacja w tej sprawie została przeprowadzona już w 1978 r. – CEC i CCEE powołały w 1987 r. Komitet „Islam w Europie”, którego celem jest wspieranie Kościołów europejskich w ich stosunkach ze współobywatelami muzułmańskimi przez dostarczanie informacji i wskazówek na temat różnych aspektów relacji islamsko-chrześcijańskich – mówił referent. Jak zauważył, Karta Ekumeniczna podsumowuje doświadczenia relacji chrześcijan z muzułmanami w Europie.

W drugiej części warszawskiej konferencji dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej ks. Ireneusz Lukas przedstawił zebranym działania biura Rady w minionym roku. Mówił o pracach nad przygotowaniem tekstów na najbliższy Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, które po raz pierwszy opracowywali chrześcijanie z Polski. Opowiadał też m.in. o działaniach PRE związanych z polską prezydencją w UE, pracach nad dokumentem o małżeństwach mieszanych wyznaniowo czy kontaktach z zagranicznymi partnerami.

Następnie przedstawiciele oddziałów regionalnych PRE opowiadali o sytuacji ekumenicznej na terenie ich działalności. Odnoszono się do czterech aspektów: relacji między Kościołami członkowskimi PRE, stosunków z Kościołem Rzymskokatolickim, kontaktów z władzami samorządowymi oraz małżeństw mieszanych wyznaniowo.

Relacje między Kościołami członkowskimi PRE układają się na ogół dobrze, choć zdarzają się regiony, gdzie któryś z Kościołów nie uczestniczy w życiu oddziału. Stosunki z Kościołem Rzymskokatolickim też generalnie oceniano dobrze. Istnieje tradycja wspólnych modlitw ekumenicznych czy zapraszania się na różnorodne uroczystości. Uczestnicy konferencji wymieniali też pojawiające się czasem trudności, np. przy chrztach czy ślubach mieszanych wyznaniowo.

W kwestii relacji z władzami samorządowymi wymienione zostały liczne przykłady dobrych kontaktów czy wsparcia finansowego różnych projektów. Wśród trudności wymieniono problemy z finansowaniem religii w szkołach, które miały miejsce w jednym z regionów. Odnosząc się do problematyki małżeństw mieszanych przedstawiciele regionów na ogół mieli dobre doświadczenia z partnerem rzymskokatolickim. Niemniej zdarzają się też trudności. Jak zauważono, wiele zależy od konkretnego duchownego.

Na koniec konferencji głos zabrała Małgorzata Platajs, dyrektor Towarzystwa Biblijnego w Polsce. Zachęcała do współpracy z Towarzystwem, np. w ramach organizacji lekcji czy prezentacji o Biblii dla młodzieży szkolnej.